Helvadan put yapar gibi
İnsanlık tarihi, kendi sınırlarını zorlayan, aklıyla tabiata meydan okuyan ve daima daha fazlasını arzulayan bir varlığın hikâyesidir. Ateşi kontrol altına aldık, tekerleği icat ettik, atomun sırrına eriştik. Sonunda insana hizmet için ürettiğimiz her araç insanı dönüştürdü; kimi zaman daha iyiye, çoğu zaman ise endişeleri artıracak bir varlığa. Ürettiğimiz teknolojiler bizi geleneklerimizden kopardı, hayat anlayışımızı değiştirdi. Şimdi ise yeni bir safhanın eşiğindeyiz.
Tarihte ilk defa, aklımızın ve idrakimizin yerine geçecek yeni bir akıl icat ediyoruz. Bu, tekerleği icat ettiğimizdeki gibi sadece dönen bir çember değil; elektriği bulduğumuzdaki gibi yanan bir ampul değil. Kendi iradesiyle öğrenebilen, sizin yerinize karar alabilen, analiz yapıp öngörü geliştirebilen bir “ikinci akıl” bu. Adeta yeni bir canlı tür. Yapay zekâ, insanlığın son büyük eseri olma potansiyeli taşıyor. Buna son büyük risk mi desek, bilemiyorum. Belki de “modern bir tanrı”nın insan eliyle icadı. Hz. Ömer, Mekke’nin şirk döneminde insanların kendi elleriyle helvadan yaptıkları putlara taptıklarını, acıkınca da onları yediklerini anlatır. Buradan bakınca karşımızdaki teknolojiden çok, insanlığın topyekûn bir medeniyet imtihanı gibi.
Bu imtihanın ciddiyetini en sarsıcı şekilde ifade eden, Nobel ödüllü Geoffrey Hinton oldu. Onun uyarısı, bir bilim insanının analizinden çok, yarattığı potansiyel karşısında dehşete düşen bir ustanın feryadıydı. “Önümüzdeki 30 yıl içinde yapay zekânın bizi yok etme ihtimali artık yüzde 20’lere ulaştı” diyor Hinton. Yaptığı tespit, medeniyetimizin tüm kibrini yerle bir edecek kadar net: “Bizden daha zeki bir şeyi kontrol etmemiz gereken bir durum hiç yaşanmadı. Kendinizi bir yetişkin karşısındaki üç yaşındaki çocukla karşılaştırın. Biz o çocuk olacağız.”
Peki, bizi kendi eserimiz karşısında bir çocuk kadar aciz bırakma........





















Toi Staff
Gideon Levy
Tarik Cyril Amar
Stefano Lusa
Mort Laitner
Sabine Sterk
Robert Sarner
Andrew Silow-Carroll
Constantin Von Hoffmeister
Ellen Ginsberg Simon
Mark Travers Ph.d