Gazâlî’nin uzleti ve uzlet menzilleri
Bir Büyük Selçuklu âlimi olan İmam Gazâlî’nin (r.h) mütekellim-müderris olarak şöhretin zirvesindeyken uzlete çekilmesi, ilim ve ahlak ehlince hep merak edile gelmiş ve bu konuda somut olan şu üç neden üzerinde durulmuştur:
Gazalî bu etkilerden birine ya da üçüne birden bağlı olarak Bağdat Nizamiyesi başmüderrisliğini bırakıp, kürsüsünü de kardeşi Ahmed Gazâli’ye terk ederek Şam’da uzlete çekilmiştir.
Zikrettiğimiz üç nedeni de kapsayan açıklamasını ise -konuyu ferdileştirmeden kaçınarak- Horasan’ın büyük mutasavvıflarından Hâtem el-Asam’ın şu sözünü naklederek yapmıştır:
“İnsanlardan beş şey istedim fakat hiçbirini yaptıklarını görmedim. Onlara, Allah’a itaat edin, dünyadan yüz çevirin, dedim. Yapmadılar. Eğer siz yapmıyorsanız, bunları yapmam için siz bana yardımcı olun dedim. Buna da yanaşmadılar. Öyleyse bunları yapmamdan siz rahatsız olmayın, dedim. Bunu da kabul etmediler. O halde bunları yapmama engel olmayın, dedim. Engel oldular... Hiç olmazsa, Allah’ın razı olmadığı şeylere beni çağırmayın, bu konularda sizlere uymazsam, bana düşmanlık yapmayın, dedim. Bunu da yapmadılar. Ben de onların hepsini terk ettim, kendi başıma kaldım!” (Bkz.: Minhâcü’l-Âbidîn)
İlim ve ahlak ehli bunları bilimsel(!) olarak dünde-bugüne kendi aralarında çokça tartıştıkları ve........
© Haber Vakti
