Bu soruya verilecek cevap, kimine göre matematiğin dili, kimine göre kuantumun bilinmezlikleri, kimine göreyse bir yaratıcının varlığıdır. Ama gelin, bu soruya başka bir pencereden yeniden bakalım: Evrenin en derin sırrı nedir?

Bilim dünyasında uzun yıllardır konuşulan bir kavram var: Hassas Ayar (Fine-Tuning). Bu kavram, evrenin var olması ve yaşamın sürdürülebilmesi için fiziksel sabitelerin ve doğa yasalarının olağanüstü bir hassasiyetle ayarlanmış olduğunu ifade eder. Birkaç örnekle açıklayalım: Yerçekimi kuvveti, şu anki değerinden çok az farklı olsaydı ya galaksiler hiç oluşmazdı ya da evren saniyeler içinde çökerdi. Elektromanyetik kuvvetin oranı biraz değişseydi, yıldızlar enerji üretemezdi. Nötronla proton arasındaki kütle farkı başka türlü olsaydı, evrenin kimyasal yapısı değişirdi ve yaşam imkânsız olurdu. Bu örnekleri çoğaltmak mümkün...

Oxford’lu fizikçi Roger Penrose’a göre evrenin bu dengede kendiliğinden oluşma ihtimali imkansıza yakın bir sayıdır: 1’e 10 üzeri 10 üzeri 123... Evrendeki atomların sayısı yaklaşık 10 üzeri 80’dir. Yani bu ihtimal evrendeki atom sayılarından bile daha fazla bir sayı. Aslında bunun anlamı böyle bir ihtimalim mümkün olmadığıdır.

Kur’an da bu hakikate yüzyıllar öncesinden dikkat çeker mealen: “Güneş ve Ay bir hesap iledir. (Yıldız) bitkiler ve ağaçlar da buna uygun hareket eder (boyun eğerler). Göğe gelince, Allah onu yükseltti, kâinattaki mükemmel ahengi sağlayan ölçü ve dengeyi koydu. Sakın dengeyi bozmayın.” (Rahman, 5–9)

Sadece gökyüzü değil, yeryüzü de bu dengeye göre kurulmuştur. Toprakta yetişen her bitki, havadaki her gaz, suyun akışı, yıldızların döngüsü; hepsi kusursuz bir ölçüyle çalışır. Ancak bu ölçü sadece fiziki dünyayla sınırlı değildir. İnsanın iç dünyasında, toplum yapısında, ahlakta, ekonomide ve hatta düşüncede de bu “ölçü” geçerlidir. Kısaca “denge” evrenin her yerine nüfuz etmiş, insanın ve yaşamın derinliklerinde hükmeden en derin ve gizemli sırlardan biridir. Lakin bir zaman gelecek bu denge bozulacak ve evren de dağılıp, parçalanacaktır. Dengeyi kuran bunu böyle takdir etmiştir. Zira evren bu dengeye kendi zatında sahip değildir. Bu mesele bize daha derin bir meselenin kapısını aralıyor. Şimdilik kısa bir paragrafla yetinip detayını başka bir yazıya bırakarak kısaca değinmek istiyorum:

Evren ve yaşam, ince ve hassas bir dengede zıtlıklar üzerine kuruludur. Gece olmasa gündüzün anlamı bilinmezdi; hastalık olmasa sağlığın kıymeti........

© Günışığı Gazetesi