Dolayısıyla Türkiye’den Avustralya’ya, Amazonlar’dan Sibirya’ya kadar dünya genelinde artan orman yangınları, doğaya, insanlara ve küresel ekosisteme geri dönüşü olmayan zararlar veriyor.
İklim değişikliği, insan ihmali ve plansız arazi kullanımı gibi faktörlerin birleşimi, bu yangınların hem sıklığını hem de yıkıcılığını artırıyor. Peki, bu yangınlar ne kadar alan yuttu, hangi türler sonsuza dek kayboldu ve eğer böyle devam ederse dünya nasıl bir geleceğe sürüklenecek? Gibi sorulara cevap bulabilmek için hem hafızamdaki bilgi ve yakın tarihteki yangınları anımsadım, hem de onlarca kaynaktanelde ettiğim bilgiler doğrultusunda durumun vahametini gördüm.
Orman yangınları, ekosistemlerin temel taşlarını yerle bir eden bir felakettir. Ormanlar, dünya üzerindeki karasal biyolojik çeşitliliğin yüzde 80’inden fazlasına ev sahipliği yapar ve karbon yutakları olarak iklim değişikliğiyle mücadelede kritik bir rol oynar. Ancak her yıl dünya genelinde yaklaşık 10 milyon hektar orman alanı yok oluyor.Bu, İzlanda’nın yüzölçümüne eşdeğer bir kayıp demek!
Türkiye’de ise durum farklı değil. 2021 yılında yaşanan büyük yangınlar, 140 bin hektar orman alanını küle çevirdi. 2012-2022 yılları arasında ise toplamda 236 bin 425 hektar orman alanı yangınlarda yok oldu. Bu, sadece ağaçların değil, milyonlarca bitki ve hayvan türünün yaşam alanlarının da kaybı anlamına geliyor.
Yangınlar, biyolojik çeşitliliği doğrudan tehdit ediyor. Örneğin, Amazon Yağmur Ormanları’nda 2019’da yaşanan yangınlar, 9 bin 60 kilometre karelik bir alanı yok etti ve bu bölgede yaşayan jaguarlar gibi nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan türler için son sığınaklardan birini tahrip etti.
Avustralya’da ise 2019-2020 yangınlarında yaklaşık 107 bin kilometrekarelik alan yandı ve bilim insanları, 1 milyara yakın hayvanın bu yangınlarda öldüğünü tahmin ediyor. Özellikle koalalarınyüzde 25’inden fazlası bu felakette yaşamını yitirdi.
Türkiye’de de durum vahim: Akdeniz ve Ege bölgelerindeki yangınlar, kaplumbağalar, kemirgenler, böcekler ve endemik bitki türleri gibi yangına karşı savunmasız canlıları yok ediyor. Örneğin, Datça Hurması ve Anadolu Salebi gibi........

© Güneydoğu Ekspres