menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

ŞEHİR, SOKAK VE SOKAKSIZLIK

10 1
26.06.2025

“Yenilgimiz şehrin yenilgisiyle başlamıştı.

Şehri, çocukların elinden çaldılar, karşılığında bolca plastik, tablet, abur cubur, oburluk, can sıkıntısı ve hormon verdiler.

Buna karşı koyamadık hatta suça ortak olduk. Suçun cezasını hep birlikte çekiyoruz.

Betonun, asfaltın, plastiğin kapladığı; göğümüzü yırtan bina yığınlarının ve taşıtların mekanı tıkadığı şehirdir, bizim cezamız.

Onun uğultusunda ve bozukluğunda yaşamak durumundayız şimdi...

Şehri kaptırdık bari evi kurtaralım, çocuklarımızla beraber çemberin dışına çıkalım...”

(Tekin Şener; Ötekiler Günü)

Mekân insan için ya imkândır ya da imkânın tükendiği yer. İnsan mekânı kadardır, mekânın elverdiği kadar. Evden sokağa, sokaktan mahalleye, mahalleden şehre mekânın tezahürü olan tüm bu unsurların insan üzerinde etkisi büyüktür. İnsan mekân ilişkisi birbirleri ile o kadar iç içedir ki; insan mekânı oluştururken bir yandan da, yaşamış olduğu mekân tarafından şekillenir. Mekânın en somut şekli olarak şehirler kimlikleriyle vardır. Tıpkı insan gibidir şehir, bir kimliği vardır, bir ruhu vardır. Ruhuyla var olduğu oranda ahenklidir. Yaşamış olduğumuz mekânın bir ruhu olduğu zaman ancak bizim için bir imkâna dönüşecektir. Ve o zaman mekân bize sükûnet sunarak teskin edecektir. O zaman mekânın huzurunda yaşayabileceğizdir. Şehir; kimliğini, kendi olma özelliklerini yitirdiği oranda da huzursuz eder insanı, ürkütür bir boşluk hissi verir.

Sokak bu anlamda şehir için olmazsa olmazlardandır. Hatta şöyle de ifade edebiliriz; şehir en çok sokaktır. Bir şehir, sokağı varsa ancak şehirdir. Bugün mahallenin kaybolduğu, şehrin kente terk edildiği zamanlarda sokak da hayatımızdan çekiliyor. Sokak çekilince hayatımızdan, sokağın güzelliklerini de sokakla var olan kültürü de yitiriyoruz. Sokak dayanışma, sokak yardımlaşma, sokak farklılıklarıyla birbirlerini kabul etme kültürü sunuyor aynı zamanda. O yüzden bugün........

© Gazete İpekyol