Amerika’da Federal Hükümet kapanmışken, Beyaz Saray’a Trump’ın arzularından birini gerçekleştirmek için buldozerler girmiş, balo salonu üzerinden Hillary Clinton ile bel altı atışmalar yapılmışken, Rusya’ya yaptırımlar açıklanmış ve Medvedev, yine yeniden, ABD’yi ufak çapta tehdit etmişken Trump, uzun bir Asya seyahatine çıkıyor. Burada saydığımız mevzular Amerikan ve uluslararası kamuoyunu o kadar oyalıyor ki Asya seyahatinin önemini idrak etmekten biraz uzak kaldık. Seyahatin temelde dört ana durağı var gibi ve her biri birbirinden önemli, farklı ama birbiriyle ilişkili gündemlere sahip.

GÜNEYDOĞU ASYA-MALEZYA

İlk durak Malezya. Trump yönetimi Malezya’da ASEAN’ın daveti üzerine bulunuyor. Bilindiği üzere ABD, Çin gibi ARF’nin (ASEAN Bölgesel Forumu’nun) üyesi. ARF’nin en önemli ilkesi sorunlara barışçıl çözüm bulunmasıydı. Bu çerçevede Trump, kendisinin bizzat çok önemsediği Tayland-Kamboçya barış anlaşmasının imzalanmasına şahitlik yapacak. Bir-iki Nobel serzenişi de gelir. Hafif gündem bir yana, Güneydoğu Asya, birkaç nedenden dolayı ABD veya herhangi bir dış güç için son derece önemli bir yer. Öncelikle bölge, iddialı politikalar da izleyebilecek orta ve küçük güçlerden teşekkül ediyor. Bu güçler, bugünün büyük güç mücadelesinin ne menem bir şey olduğuna daha karar verebilmiş değiller. Zaten ebatları yani kapasiteleri dolayısıyla büyük güçler arasındaki bilek güreşini ya da tokalaşma seremonisini etkileyemeyeceklerini biliyorlar. Ancak bu büyük güç mücadelesinin deneme tahtası olmak arzusunda değiller. Bu isteksizliğe rağmen, yakın zamanda Tayland ve Kamboçya’nın birbirine girişinde şahit olduğumuz üzere büyük güç mücadelesinin deneme tahtası kolaylıkla olabiliyorlar. Sözün özü, Güneydoğu Asya devletleri büyük güç mücadelesinin kurbanı olmamak ve mümkün olursa bu mücadelenin açtığı fırsat alanlarından faydalanmak istiyorlar. Bunun için hem Washington ile hem de Beijing ile işleyen, güvenilir bir karşılıklı anlayış çerçevesi oluşturabilmeleri gerek. ABD, sadece karlı ticaret anlaşmaları peşindeymiş gibi görünse de her bir ticaret anlaşmasında Güneydoğu Asya başkentlerine ne verip ne aldığı ne vaat ettiği bu yüzden büyük önem taşıyor. Alanı, çok az vaat ve sadece Washington için karlı anlaşmalarla, Çin’e tamamen kapatması mümkün değil.

Bu ziyarette Trump, Malezya ile ticaret anlaşmasını yaparak gümrük vergileri ve yatırım sözlerini kesinleştirmek istiyor. Bölgede Vietnam ile yapılan anlaşma sonrası pek bir hareket olmadı. Bunun temel nedeni anlaşmanın Güneydoğu Asyalılara çok cazip gelmemesiydi. Tayland, Endonezya ve Kamboçya, ABD-Malezya müzakerelerinden çıkacak sonucu, Malezya ile yapılan anlaşmanın daha cazip olup olmadığını görmeyi merakla bekliyorlar. Bu arada söz konusu ülkelere Çin gayet cazip ticaret anlaşmaları öneriyor. Güney Çin denizinde Çin ile yaşanan, yaşanma potansiyeli olan sorunlar olmasa muhtemelen Çin’in teklifleri daha da cazip gelir. Mesele sadece ABD ve Çin arasındaki ticaret savaşı ile sınırlı değil- ki Güneydoğu Asya bu savaştan en çok etkilenen yerlerin başında geliyor. ABD, Çin’de üretilen mallara gümrük vergileri getirdiğinde pek çok firma çözümü Güneydoğu Asya ülke etiketlerini Çin’de üretilen malların........

© Gazete Damga