TÜPRAŞ, İstanbul Sanayi Odasının hazırladığı “500 büyük sanayi kuruluşu” listesinde 2005 yılından bu yana üretimden satışlar ve dönem kârı itibarıyla her yıl ilk sırada yer alıyor. TÜPRAŞ’ın ekonomik değeri pandeminin olduğu 2020 yılı hariç her yıl büyüyerek devam ediyor. 2013 yılında 1 milyar 197 milyon TL net kâr elde eden TÜPRAŞ, aradan geçen 10 yıl sonra kârını 77 milyar 780 milyon TL’ye çıkardı.

AKP dönemindeki büyük ölçekli özelleştirme dalgasında satışa çıkarılan ve Koç Holdinge altın tepside sunulan TÜPRAŞ kamu mülkiyetinde kalmaya devam etseydi, 2023 yılında üretimden satıştan elde ettiği 484 milyar 188 milyar TL’lik geliri Koç Holdingin kasasına değil, kamu bütçesine aktarmış olacaktı.

TÜPRAŞ’ın AKP iktidarı geldikten hemen sonra 2005 yılında özelleştirme kapsamına alınması rastlantı değil. İktidarının ilk yıllarında IMF programını sürdüren AKP, TÜPRAŞ’ın da aralarında olduğu PETKİM, Türk Telekom, ERDEMİR, SEKA, Şeker Fabrikaları, Eti Maden İşletmeleri, Petrol Ofisi, TÜMOSAN, THY, madenler ve limanlar gibi onlarca stratejik kurumun ya tamamı ya da hisselerini değerinin çok altında yerli ve yabancı tekellere sattı. TÜPRAŞ’ın satışı, AKP’nin iktidara geldiği yıldan bugüne (2004-2023) gerçekleştirdiği 63 milyar 241 milyon dolarlık özelleştirme programının en önemli aşamalarından bir tanesidir.

Pierre Bourdieu, neoliberalizmin, piyasa mantığını engelleyen kolektif yapıları yok eden bir program olduğunu belirtir. Emekçi sınıfların birikimleri sonucunda oluşmuş kamu varlıkları alım-satım ilişkisine dahil edildiği anda kamu da parçalanmaya başlar. TÜPRAŞ’ta bu hafta yaşanan işçi eylemleri, IMF programı ile başlayan neoliberal yağma düzenine karşı insanca yaşama temelli itirazlardan biridir.

Koç Holding işçilere yüzde 28 zam teklif ederken, ortalama 30-40 bin........

© Evrensel