Yıllardır küresel finansın merkezinde hep aynı isimleri duyuyoruz. BlackRock, Fidelity, State Street…

Bu devlerin ortak noktası yalnızca yönettikleri trilyonlarca dolar değil. Aynı zamanda birbirlerinin hissedarı olmalarından kaynaklanan kader ortaklıkları.

Dünyanın en büyük halka açık şirketlerine baktığımızda Apple’dan Microsoft’a, Tesla’dan JPMorgan’a, Nestlé’den Toyota’ya mutlaka belirli bir paya sahiptirler.

Bu sistem, ABD’nin en büyük yatırım bankalarını ve varlık yönetim şirketlerini bir tür örümcek ağı yapısında birbirine bağlar. Ama bu ağın en sessiz, en görünmez ve en kritik düğümü her zaman aynı şirkettir. Gölgelerdeki Vanguard…

Çoğu yatırımcı, finans yorumcusu hatta piyasa oyuncusu BlackRock’ın ismini bilir. Çünkü medyada her zaman en görünür olan odur. CEO’su Larry Fink sık sık konuşur, makro ekonomi üzerine mesajlar verir, hükümetlerle ve merkez bankalarıyla açık temas içindedir.

Oysa perde arkasında daha sessiz ama çok daha köklü, çok daha yaygın ve çok daha büyük bir güç var. Vanguard Group yönettiği 11 trilyon dolarlık varlık büyüklüğüyle teorik olarak dünyanın en büyük fon yöneticisidir. Korkunç derecede büyük olan bu rakam onu yeterince önemli yapsa da benzersiz olan tarafı varlık büyüklüğünden ziyade sahiplik yapısıdır.

Vanguard hiçbir yatırımcıya ait değildir.

Halka açık değildir ve hissesi yoktur. Vanguard’ın sahibi bizzat yönettiği fonlardır ve bu fonların sahibi fon yatırımcılarıdır.

Yani Vanguard’ın gerçek sahibini dünyanın dört bir yanındaki milyonlarca sıradan yatırımcıdır. Bu yapı nedeniyle de Vanguard kar maksimizasyonu baskısına sahip değildir ve fon ücretlerini tarihsel olarak en düşük seviyelerde tutar. Haliyle bu durum şirketi medyadan çekik, politik tartışmalardan uzak, kapalı devre çalışan bir dev finans aygıtı haline getirmiştir.

Bu yapıyı anlamak çok önemli çünkü ABD’deki büyük yatırım fonlarının birbirlerinin hisselerini tutması ve dünya sermayesinin hatırı sayılır bölümünün aynı üç-beş devin elinde toplanması çoğu gözlemciye tek merkezli bir yapı görüntüsü verir.

Bugün Apple’ın, Amazon’un, Nvidia’nın, Coca-Cola’nın, Visa’nın, JP Morgan’ın, Exxon’un ya da Google’ın........

© Elips Haber