Son yıllarda Türkiye’de gelir dağılımının önemli ölçüde bozulduğunu söylersek yanlış olmaz. Her ne kadar TÜİK rakamlarında bu bozulmanın boyutu çok yüksek değilse de (2014’te 0.397 olan Gini katsayısı 2024’te 0.413’e yükselmiş), Dünya Eşitsizlik Veritabanı’na göre (World Inequality Database) hem eşitsizliğin mutlak değeri hem de geçen süre içindeki bozulma oranı çok daha yüksek. (0.59’dan 0.64’e!) Bu bozulmanın nedenlerini kısaca bir kez daha irdelersek:

- Bizatihi yüksek enflasyonun kendisi eşitsizliği artıran (regresif) bir vergi gibidir. Bunu basitçe şöyle anlatabiliriz: Varsıl ve yoksul iki kişinin günlük olarak cebinde taşıdıkları nakit para veya bankada bulundurdukları vadesiz mevduat ikisinin gelir farkları oranı kadar değildir. (Biri diğerinden 10 kat fazla kazanırken cebinde bulundurduğu para belki sadece 2 katıdır.) Faiz kazanmayan bu varlıklar enflasyon tarafından erozyona uğradığı için geliri daha az olanın ödediği efektif enflasyon vergisi daha yüksek olmaktadır.

- 2022-2023 arasında 13 ay kadar enflasyon endekslerinde görülen hatalı hesaplamalar neticesinde ücret artışları çalışanların azalan alım gücünü karşılayacak derecede artırılmadı.

- Türkiye’de 2021’den 2024’ün Mart ayına kadar çok aşırı bir finansal baskılama rejimi uygulandı. (“Finansal baskılama” eksi reel faizlerle şirketlerin kredi kullanmasını sağlarken tasarruf sahiplerinin reel bazda........

© Ekonomim