Yazılım ile istihdam ve kalkınma sağlamak
YASAD Genel Sekreteri Sevilay Güven’in, konuk olduğu Teknoloji ve Strateji programımız için hazırladığı notlar, Türkiye’de yazılım sanayinin pandemi sırasında ve ardından iki katına büyüdüğünü ortaya koyuyor. Şimdi bundan nasıl bir kalkınma modeli yaratabileceğimize bakalım.
Yazılım Sanayicileri Derneği (YASAD) Genel Sekreteri Sevilay Güven’i konuk ettiğim 14 Şubat 2025 tarihli Teknoloji ve Strateji programı, Türkiye’nin kalkınması için ihtiyaç duyduğumuz bir diğer ayak olan yazılım iş gücünü analiz etmemizi sağladı.
İlk programımızda Index Grup Şirketleri Yönetim Kurulu Başkanı Erol Bilecik’ten, sayısı 8 bine ulaşan bayi ağını; 2 milyar dolarlık alım ve 2 milyar dolarlık satış olarak toplamda 4 milyar dolarla neredeyse küçük bir bankacılık operasyonunu yönetmeyi masaya yatırmıştık. Aşçıların değil, mühendislerin yer aldığı bir arka ofis işleyişi, bu operasyonun 35 yıldır kârlı bir biçimde sürmesini sağlarken sayısı sürekli artan bayiler ve ürün çeşitliliğini yönetmek için sürekli daha ileri düzeyde teknoloji kullanılıyordu. Bu, Türkiye’de dijital dönüşümün ticareti yapılırken hakikati görmeniz ve ekosistemi ile birlikte büyüyen gerçek dijital dönüşümü anlamanız için planlanmış bir programdı.
İkinci programımızda, Bilişim Sanayicileri Derneği (TÜBİSAD) Başkanı Mehmet Ali Tombalak ile, bilişimcilerin bilişimcilere bırakılamayacak kadar önemli bir mevzu olduğunu ele aldık. Bunu tabii ki espri olarak yazıyorum ama Tombalak’ın İş Bankası ve Garanti BBVA genel müdürlerini ekosistemin içine katmaya çalıştığı, üyelerini ve daha geniş ekosistemi bir yandan WhatsApp mesajları diğer yandan kağıda basılı hediye kitaplarla geliştirmeye çalıştığı liderlik tarzının gücüne olan inancım, bu espriyi yapma cesaretini bulmamı sağlıyor. Tombalak’ın tarzında en dikkat çekici nokta, iki yıllık belirli bir dönemi planlarken ısrarla yapılması gerekenlere olduğu kadar sonuç vermediği için vazgeçilmesi gereken konulara da birlikte karar vermeleriydi.
Ve son olarak konuk ettiğim YASAD Genel Sekreteri Sevilay Güven ile konuştuklarımız bunları taçlandırdı. Yazılım ve genel olarak bilişim işgücünün gelişimini, sayısı artan şirketler, teknoparklar ve yetişmiş insan kaynağı üzerinden ele aldık. Burada çok önemli bir büyüme olduğu anlaşılıyor ve şirket tarafındaki büyümenin yazılım sektöründeki etkisi, istihdam açığının hiç kapanmaması şeklinde karşımıza çıkıyor. Güven, sürekli iç içe olduğu yazılım şirketleri ve teknoparklar üzerinden tabloyu yetişmiş insan kaynakları açığı olarak okuyor. Ben nasıl farklı okuduğumu birazdan anlatacağım ancak önce Güven’in notlarındaki tabloyu aktarayım.
Tabloyu “Ülkemizdeki yazılım ekosistemine ve istihdam ihtiyacına baktığımızda şu tabloyla karşılaşıyoruz. 2000 yılında kurulmaya başlayan teknoparklar bugün tüm Türkiye’ye yayılmış 91’i faal 105 teknoparka ulaştı. Bu teknoparklarda kurulu 11 bin 443 firmanın yüzde 54’ü yazlım şirketi: 6 bin180 yazılım şirketi. Ayrıca 1.331 Ar-Ge merkezi arasında yazılım firmalarında kurulu 123 adet Ar-Ge merkezi bulunuyor. Ar-Ge harcamasının gayrisafi yurt içi hâsıla (GSYİH) içindeki payı yüzde 1,42 oldu” diye ortaya koyan Güven, “Öte yandan Ar-Ge merkezlerinde veya teknoparklarda olmayan yazılım şirketlerimiz de var. TÜİK istatistiklerine bakarsak 2023 yılı sonu itibariyle ülkemizde yazılım geliştirme (NACE62.00) alanında çalışan 36 bin 473 firma olduğunu görebiliriz. İlgi çekici olan 2020 den 2023’e gelindiğinde yazılım sektöründe çalışan firma sayısının 22 bin 077’den 36 bin 473’e yani yüzde 65 arttığını görüyoruz” diye devam ediyor.
Güven, bu yazılım şirketleri arasında hakim yapıyı ise “Daha da ilgi çekici olan, bu 36 bin 473 firmadan 33 bin 653 adedinin yani yüzde 92’sinin 10 kişinin altında kişiden oluşması; 73 firma ise 250 kişinin üstünde... 250 kişi üstünde firmaların sayısının 2020-2023 geçişinde 44 firmadan 73 firmaya çıktığını yani gene yüzde 65 arttığını görüyoruz. Burada ciddi bir büyüme var diyebiliriz” biçiminde ortaya koyuyor.
Güven, yazılım sektöründeki istihdamda 2019’da önemli bir kırılma yaşandığına işaret ederken 2019-2024 döneminde istihdamın yaklaşık olarak 92 binden 182 bine yükseldiğini belirtiyor.
TÜİK verilerine dayanan bir analiz yapan Güven, “Burada da görüleceği gibi 2019 yılından sonra........
© Ekonomim
