Bir süredir, “Türkiye’nin bugün en önemli meselesi üniversiteli gençlerin gelecek endişesi” diye memlekette ne zaman kaç üniversite kurulmuş, kontenjanlar nasıl artmış, kaç diploma verilmiş diye rakamlara bakıyorum. Son günlerdeki sahte diploma ile akademik unvan sahibi olma konusu, doğrusu ya, tam yerine rast geldi. Bugün bu konuya bir bakalım. Türkiye’de üniversite sayısı son 25 yılda 73’ten 205’e çıktı ve bu durum üniversite mezunları dahil hiç kimseyi mutlu etmedi.

1979 yılında ben üniversiteye başladığımda Türkiye’de yirmi üniversite vardı. Yüksek Öğretim Kurulu’nun (YÖK) rakamlarına göre Ocak 2024 itibariyle bu sayı 205 oldu. İlk grafik, üniversite sayısındaki artışın 2005 itibariyle hızlandığını gösteriyor. 2005’te 77 üniversitemiz varmış. Nedir? 1980’den 2005’e 25 yılda 57 yeni üniversite kurulmuş memlekette. Her yıla iki üniversite. 2005’ten 2025’e 20 yılda ise 128 yeni üniversite kurulmuş. Her yıla yaklaşık altı yeni üniversite. Hızlandı dediğim o işte.

2006’da başlayan “her ile bir üniversite hamlesi” ile birlikte 18-24 yaş grubu içinde üniversite okuyanların 2003-2010 ortalaması ülkemizde yüzde 10’nun altındayken 2011-2018 arasında neredeyse yüzde 25’e kadar yükselmiş. Nedir? Dünyada 18-24 yaş grubunda üniversite okuyanların oranı açısından Türkiye 2003-2010 dönemindeki 41. sıradan, 2011-2018 döneminden dünya ikinciliğine yükselmiş. Ama bu arada ne olmuş? 18-24 yaş grubunda işsizlik oranı da yükselmiş. Bu politika diploma alanları bile mutlu etmedi dediğim o işte.

Sonuçta OECD verilerine göre, Türkiye’de 18-29 yaş grubundaki gençlerin yüzde 80,5’i geçimlerini sağlayamamaktan endişe duyuyor; bu oran barınma konusunda endişeli olanlar açısından yüzde 63’ü buluyor. OECD’nin “Dikkate Alınması Gereken Riskler-Risks That Matter” çalışması 2023’te yayımlandı.

Buna göre gençler, artık ebeveynlerinin yaşadığı döneme kıyasla çok daha zor koşullarda ekonomik bağımsızlık kazanabildiklerinin farkındalar. Gençler de farkında, aileleri de işin farkında. Her ile bir üniversite olsun, üniversite sayısı çoğalsın, kontenjanlar artsın, çocuklar okula gitsin, üniversiteye erişim kolaylaşsın politikası sonunda bakın bizi nereye getirdi?

Üniversite mezunlarının ücretlerinin asgari ücrete doğru yakınsadığı bir dönemdeyiz. Bu eğilimi gençlerin........

© Ekonomim