Kısmi süreli (part-time) çalışma, esnek çalışmanın en yaygın şekillerinden birisini oluşturmaktadır.

Bu model, özellikle işverenlerin maliyet optimizasyonu ve çalışanların kişisel yaşamları ile mesleki yaşamlarını dengeleme arzusu bağlamında öne çıkmaktadır.

Kısmi süreli çalışma

Genel olarak kısmi süreli çalışma, kanunlarca belirlenmiş normal çalışma süresine göre belirli oranda daha az süreli çalışma olarak kabul edilmektedir. Uluslararası Çalışma Örgütü ’de (ILO), kısmi çalışmayı “işçi ile işveren arasında karşılıklı anlaşma ile oluşan ve normal iş süresinden daha az olan düzenli çalışma” olarak tanımlamaktadır.

Kısmi süreli çalışma, 2003 yılında yürürlüğe giren 4857 sayılı İş Kanunu’nun 13. maddesinde yapılan düzenleme ile yasal dayanağa kavuşmuş olup, bir işçinin haftalık normal çalışma süresinin tam süreli emsal işçiye göre “önemli ölçüde” daha az belirlenmesi durumudur. İş Kanunu’na İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliği’nde bu oran, haftalık 45 saatlik yasal sürenin üçte ikisi yani 30 saat olarak belirlenmiştir. Bu çerçevede 30 saat ve altında çalışanlar kısmi süreli çalışan olarak tanımlanmaktadır.

Dünyada ve Türkiye’de kısmi süreli çalışma

Kısmi süreli çalışma, dünya genelinde esnek çalışma modellerinin bir parçası olarak giderek yaygınlaşmaktadır. Özellikle kadın çalışanların bu çalışma modelini tercih ettikleri görülmektedir. Örneğin; Hollanda’da çalışan kadınların t’ü, Almanya’da ise E’i kısmi süreli çalışmakta ve bu model işgücü piyasasında kadınların istihdama katılımını teşvik etmede önemli bir araç olarak değerlendirilmektedir.

Türkiye’de ise TÜİK verilerine göre 2023 itibariyle toplam istihdam içinde kısmi süreli çalışan oranı yaklaşık  civarındadır. Kadın istihdamında esneklik sağlayıcı bir unsur olarak kısmi süreli çalışmanın artırılması, çeşitli politika belgelerinde de teşvik edilmektedir.

Kısmi süreli çalışmanın, çalışanlara aile yaşamı, eğitim, ikinci iş gibi konularda zaman esnekliği yaratması, kadınlar, öğrenciler ve emeklilerin iş gücü piyasasına katılımını artırması, ücret ve SGK primi ödemesi yönünden işverenlere maliyet avantajı sağlaması gibi olumlu yönleri söz konusu iken, daha az prim günü nedeniyle emekliliğin gecikmesi, daha düşük ücret ödemesine........

© Ekonomim