Bu köşede dün TÜFE’de 2026 yılından itibaren geçilecek yeni ağırlıklandırma yöntemini detaylı olarak ele almaya çalıştım.

Temel değişiklik mevcut durumda hanehalkı bütçe anketine dayalı olarak belirlenen ağırlıkların, 2026’dan itibaren GSYH nihai tüketim harcamaları verilerinden elde edilmesini öngörüyor.

Dünkü yazımda mevcut grup ağırlıklarını, GSYH’de açıklanan son veri 2024 yılına ait olduğu için 2024’ün verileriyle karşılaştırdım. Bu karşılaştırmada dikkat çeken en önemli fark gıda grubundaydı. GSYH ağırlıkları aynen kullanılırsa, gıda grubunun TÜFE’de bu yıl yüzde 24,97 olan ağırlığı 2026’da yüzde 21,72’ye inecekti.

Gelelim başlıkta ifade ettiğim kira konusuna…

TÜFE’de mevcut haliyle gerçek kira kapsanıyor. GSYH’deki kira ise gerçek kiranın yanı sıra izafi kirayı da kapsıyor. İzafi kiranın ne olduğu da hatırlatayım. Bir konutta kira ödemeden oturanların, yani konut sahiplerinin, lojmanda kalanların ya da örneğin ailesine ait konutta kira ödemeden oturmakta olanların kira değeri izafi kira olarak niteleniyor.

TÜİK verilerine göre Türkiye’de hanelerin yüzde 28’i kirada oturuyor, kalan yüzde 72 ise konut sahibi olduğu için ya da diğer şekillerde ikamet eden ve kira ödemeyen kesim.

Hanehalkı tüketim harcamaları anketine göre ise parasal kira-izafi kira oranı 2024 yılında yüzde 37,6-62,3.

Şimdi… Kapsamında kiranın da yer aldığı konut grubu mevcut TÜFE’de yüzde 15,22 ağırlığa sahip. Gerçek kira da bu 15,22’nin 6,8’ini oluşturuyor.

Peki… “Yüzde 37,6 parasal kiranın, bir başka ifadeyle gerçek kiranın TÜFE’deki ağırlığı yüzde 6,8 ise, izafi kira olan yüzde 62,3’ün ağırlığı ne olur?”

Ortada bir tuhafl ık var da, ne?

TÜFE’de konut grubunun ağırlığı, yalnızca gerçek kira kapsandığı halde yüzde 15,22. GSYH’de konut grubunun ağırlığı, gerçek........

© Ekonomim