Türkiye’nin makul bir süre içinde (15 yıl diyelim) mütevazı bir ekonomik kalkınmışlık düzeyine (buna da kişi başı 30 bin dolar diyelim) ulaşmasını istiyorsanız, kadınların istihdam oranının hiç olmazsa yüzde 50’nin üzerine yükselmesi diğer ifadeyle yetişkin her 100 kadından yarısından fazlasının katma değer üreten bir işte çalışıyor olması gerekir. “Bunu nerden çıkartıyorsun?” diye sorabilirsiniz. Bu soruya tek bir gözlem ile yanıt verilebilir. Dünyada kişi başı geliri 30 bin dolar ve üzeri bir seviyeye yükseltmeyi başarmış hiçbir ülkede, tabi petrol zengini ülkeler hariç, kadın istihdam oranı yüzde 50’nin altında değildir. Avrupa’da en düşük kadın istihdam oranlarına sahip Yunanistan ve İtalya’da bile bu oran yüzde 55 civarındadır. Şunu da ekleyeyim: Hanelerin yarıdan fazlası çift gelirli olmadan kişi başı geliri bu düzeye yükseltemezsiniz çünkü yerli tasarruf düzeyiniz yetersiz kalır, tasarruflar yetersiz kalınca yatırımlar da yetersiz kalır ve sonuçta kişi başı geliri gereken hızda artıramazsınız.

2024 itibarıyla yaklaşık 15 bin dolar olan kişi başı geliri 15 yılda iki katına çıkarmak için yıllık ortalama kişi başı gelir artışı yüzde 4,7 olmak zorunda. Bu orana yüzde 0,8 kadar nüfus artışı eklersek GSYH’nin yılda ortalama yüzde 5,5 artması gerekiyor. Son dönemde ekonomik büyüme yüzde 4’ün altına indi. Enflasyon hiç olmazsa yüzde 7-8 civarına indirilene kadar da GSYH artışı düşük kalacak. Kısacası, 2040’ta kişi başı geliri 30 bin dolar civarına yükseltebilmek için yılda ortalama yüzde 6 kadar büyüme sağlamamız gerekecek. Bu kolay........

© Dünya