Türkiye’de uzun yıllardır konut finansma­nına yönelik tartışmalar hep erişim soru­nu üzerinden yürütüldü. Oysa asıl sorulması gereken konu şu: “Tam mülkiyet dışında başka sahiplik modelleri neden hiç tartışılmıyor?”

Yakın zamanda Tasarruf Finansman Yönet­meliği’nde yapılan değişiklikle konut dışı gay­rimenkullerin finansmanına getirilen sınır­lamalar, özellikle küçük birikim sahiplerinin yatırım tercihlerini ciddi biçimde kısıtladı. O yazımda sormuştum: “Konut değil de gayri­menkul desek ne olurdu?” Şimdi ise soruyu bi­raz daha derinleştirmek gerekiyor: “Tam mül­kiyet değil de paylı mülkiyet desek ne olurdu?”

Bugün yalnızca konutun değil, gayrimenkul mülkiyetinin yapısının da yeniden tartışılması gerekiyor. Dünya genelinde fractional owners­hip, shared ownership, co-ownership gibi kav­ramlarla hem daha geniş kitlelere erişim sağ­lanıyor hem de yatırım formu yeniden tanım­lanıyor. Türkiye’de ise hâlâ “ya tam sahip ol ya hiç olma” ikilemi geçerli.

İngiltere’deki Shared Ownership Scheme, gelir seviyesi düşük bireylerin %-u ora­nında pay sahibi olup kalan kısım için kira benzeri bir bedel ödemesini sağlıyor.

ABD’de fractional ownership, özellikle ikinci konut pazarında kullanılıyor; bireyler yılın belirli dönemlerinde kullanabilecekleri oranda pay satın alıyor. Singapur’da ise devlet destekli or­tak sahiplik modelleriyle gençlerin ilk ev sa­hibi olması........

© Dünya