Parasal sıkılaştırma esaslı programın uygulama dö­nemi iki yıla yaklaşırken, yatırımlarda maliyeti artırıcı faktör olan yüksek faiz ortamının 2023’ün ikinci yarısından itiba­ren hissedilen caydırıcı etkisi, bu yıl ilk çeyrekte iyice somutlaştı.

Aylar sonra 2024 sonların­da küçük oranlarla yeniden baş­layan faiz indirimi süreci bu yıl özellikle mart ayının ikinci yarı­sından itibaren yaşanan iç ve dış şokların etkisiyle akamete uğrar­ken, Sanayi ve Teknoloji Bakan­lığı’nın teşvik verileri, ekonomik ve finansal koşulların yatırım­dan caydırıcı etkisinin bu yıl ilk çeyrekte güçlenerek devam et­tiğini ortaya koydu. Düzenlenen belgeler kapsamında sağlanan gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnası, vergi indirimi, faiz ve sigorta prim desteği gibi teşvik­lere rağmen, yüksek faiz ortamı­nın yatırımdan caydırıcı etkisi istatistiklere yansıdı.

Yatırımcı kuruluşların bu yıl ocak-mart döneminde aldığı ya­tırım teşvik belgeleri kapsamın­da ülke genelinde gidecekleri ya­tırımların hacmi, geçen yılın aynı döneminde faizlerin çok düşük olduğu ve henüz sıkılaştırmanın devreye girmediği 2023’ün aynı dönemine göre yaşanandan daha hızlı bir düşüş kaydetti.

Ocak-mart döneminde yatı­rımcılar Teşvik Uygulama ve Ya­bancı Sermaye Genel Müdürlü­ğünden sabit yatırım tutarı top­lam 191,8 milyar lira olan 2 bin 702 yatırım için teşvik belgesi al­dı. Ülke sathında gerçekleştiri­lecek bu yatırımlar kapsamında 47 bin 310 kişilik istihdam öngö­rüldü. Geçen yılın aynı dönemine göre alınan belge sayısında yüz­de 15,5, yatırım tutarında yüzde 39,2, yaratılacak istihdamda yüz­de 25,1 düşüş yaşandı.

2023’ün ilk çeyreğinde 4 bin 49 olan teşvik belgesi sayısı 2024’ün aynı döneminde 3 in 199’a, ön­görülen sabit yatırım 471,1 mi­yar liradan 315,6 milyar liraya, istihdam da 84 bin 622 kişiden 63 bin 130’a gerilemişti. 2024’ün tümünde; ikinci yarısında faizle­rin yükselişe geçtiği ve sıkılaştır­manın başladığı 2023 yılının ta­mamına göre alınan belge sayısı yüzde 22 azalarak 12 bin 218, ya­tırım tutarı yüzde 23,2 düşüşle 1 trilyon 275,4 milyar ve öngörülen istihdam yüzde 17,9 düşüşle 270 bin 929 olmuştu.

Bu yıl ilk çeyrek gerçekleşme­leri, faizlerin düşük düzeyler­de bulunduğu program öncesi 2023’ün aynı çeyreği ile kıyas­landığında ise belge sayısında yüzde 33,3, yatırım tutarında yüzde 59,3, istihdamda yüzde 44,1 düşüş olduğu dikkati çekti.

Ekonomik gelişme ve istikrar açısından en olumsuz göstergeyi, en stratejik ana sektör olan imalat sanayiinde yatırım eğiliminin........

© Dünya