Geçtiğimiz hafta Türkiye Cumhuri­yet Merkez Bankası’nın (TCMB) faiz indirimi kararı, sadece ekonomi çevrelerinde değil top­lumun büyük kesimin­de ciddi bir hareketlilik yarattı. Karar açıklan­madan önce birçok yo­rumcu ve akademisye­nin ekranlarda faiz tahminlerini sıralamaları; karar sonrası ise ye­ni faiz oranının etkileri üzerine senaryolar anlatıldı.

Kimileri için bu karar bekleni­yordu. Peki gerçekten öngörüle­bilir miydi? Bu kararı tahmin et­mek mümkündü de biz mi gerekli sinyalleri göremedik? İşte bu ya­zıda bu soruya yanıt arıyoruz: Fa­iz indirimi kararı, yapay zekâ ta­rafından önceden tahmin edile­bilir miydi?

Yapay Zekâ’nın öncesinde bu süreçteki “doğal” zekâ olan akılla­rı bir inceleyelim. Yapay olan so­nuçta bu doğal’ı taklit etmeye ve hatta daha iyisi olmaya çalışıyor.

Kendinizi Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nda (TCMB), Para Politikası Kurulu (PPK) için çalışan bir ekipte hayal edin. Gö­reviniz çok net ama çok zor.

Bir yandan ekonomideki her ge­lişmeyi izlemeli, verileri analiz et­meli, özetler çıkarmalısınız. Ha­zırladığınız dosyada, kurulun ala­cağı kararlara ışık tutacak her şey olmalı. Hiçbir önemli detay atlan­mamalı. Gündemde olan diğer ko­nuları da göz ardı etmeden, yakın zamanda ülkeyi etkileyebilecek gelişmelere de yer vermelisiniz.

Sadece sayılara bakmak yet­mez. Sokağın nabzını da tutmalı­sınız. Tüm bunlar, kurulun karar almasında bir pusula gibi olmalı. Sizden beklenen, hem veriye hem de hayatın gerçeklerine dayanan eksiksiz ve sade bir anlatım.

Bunlar sadece ön hazırlıklardı. Bir de Kurul üyeleri açısından ele alalım.

Karar günü yaklaşıyor. Siz bir Kurul üyesisiniz. Önünüzde yüz­lerce sayfalık rapor var. Ekono­miyle ilgili tüm veriler size ulaş­tırılmış. Enflasyon rakamları, bü­yüme verisi, döviz kuru, sanayi üretimi, tüketici güveni… Hepsi ayrı ayrı analiz edilmiş. Sadece sa­yılara bakarak karar veremezsiniz. Bu belgelerin arasında; sokakta insanların ne hissettiğini anlatan özetler, iş dünyasından gelen sin­yaller, küresel gelişmelerin Türki­ye’ye olası etkileri de yer alıyor.

Bir yandan da şunu düşünü­yorsunuz: kararınız milyonlarca insanın hayatını etkileyecek. Fa­izi artırırsanız kredi kartı bor­cu olan zorlanır; indirirseniz kur etkilenebilir; sabit bırakırsanız eleştiriler artabilir. Siyasi, sos­yal ve ekonomik tüm dengeleri gözden geçirmeniz gerekir. Aldı­ğınız karar, sadece teknik değil, aynı zamanda psikolojiktir. Üste­lik sadece bugünü değil, yarını da düşünmelisiniz. Kararınızın........

© Dünya