menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

HAK VE ADALET

11 1
09.01.2025

Torpil ve referans; sosyal hayatta adalet ve eşitlik ilkeleriyle yakından ilişkilidir. Torpil, genellikle bireylerin hak etmedikleri bir pozisyona veya avantaja ulaşmasını sağlarken, referans daha çok bir kişinin liyakatine dayalı olarak yapılan bir tavsiye olarak görülür. Ancak, bu iki hususun pratikte birbirine karıştığı durumlar da vardır. Torpil, adalet algısını zedeler. Özellikle liyakat esasına dayalı sistemlerin önem kazandığı modern toplumlarda, torpil uygulamaları güven duygusunu sarsar ve fırsat eşitsizliği oluşturur. Torpil, toplumda yetenekli bireylerin önünün kesilmesine ve verimliliğin düşmesine yol açabilir. Referans ise doğru kullanıldığında insanın yeteneklerini ve potansiyellerini sergilemelerine yardımcı olabilir. Torpil; haksızlık, referans; doğruyu tespit etmede kaynaktır.

İslam'da adalet, liyakat ve hakkaniyet temel ahlaki prensiplerdir. Torpil, çoğu zaman bu prensiplerle çelişir ve kul hakkına girme riski taşır. Torpilin sebep olduğu haksızlıklar, kul hakkını doğurur. Bu ise İslam'da affı zor olan günahlardan biridir. Peygamber Efendimiz (sav), adaletin önemine vurgu yapmış ve "Emaneti ehline verin" (Nisa, 58) buyurmuştur. Kur’an-ı Kerim’de ve hadislerde işlerin ehline verilmesinin önemine dikkat çekilmiştir. Torpil; ehliyetsiz kişilere hak edilmemiş imkânlar sağladığı için bu ilkeye ters düşer, referans ise; ehliyetli ve liyakatli kişinin tespitini sağlar.

Torpil ve referans arasındaki farkı anlamak, bu kavramları doğru değerlendirebilmek için önemlidir. Referans, bir kişinin liyakatini ve ehliyetini ön plana çıkararak adil bir sonuca hizmet edebilirken, torpil çoğunlukla haksız bir avantaj sağlar. Bu ayrımı yaparak hareket etmek, hem sosyal açıdan hem de dini açıdan sorumluluk bilincini artıracaktır. Toplumda adaletin sağlanması ve bireylerin........

© Denge