2018’den beri başkanlık sistemiyle yönetiliyoruz. Bu sisteminin siyasi sonuçları ciddi biçimde tartışmaya açıldı, üzerine analizler yapıldı. Ancak bürokrasideki dönüşüm en az siyaset alanı kadar kritik sonuçları içinde barındırmakta. Bu bağlamda başkanlık sistemi koşullarında devlet idaresinin içeriği, yönelimi, kalitesi ve geleceğine dair bir şeyler söylemek yerinde olabilir.

Şöyle ki, 2018’i takip eden süreçte pek çok başkanlık kararnamesiyle kurumlar birleştirildi, kaldırıldı, personel ve bürokrat atamalarında yeni koşullar belirlendi. Cumhurbaşkanlığında bakanlıklara paralel yapıların kurulduğu, bakanın atama yetkisinin kısıtlandığı, bakan yardımcılarının bakanları cumhurbaşkanı adına sınırlandığı ve müsteşarlığın kalktığı yeni bir yapıyla karşı karşıyayız. Bu arada kamu ile özel arasındaki sınırın bulanıklaştığı, bürokratik yapının ve kurumsal ciddiyetin istikrarsızlaştığı bir yeni kamu yönetimi düzeni tesis edildi.

Bakanlar Kurulu ile Cumhurbaşkanı yetkilerinin Cumhurbaşkanlığında birleşmesi Türkiye’yi başkanlık sistemine taşıdı. Bu adımı takip eden ayrıntılar ise parlamenter sistemin tasfiyesinden daha önemli sonuçları içinde barındırmakta. Öncelikle çok sayıda bakan, milletvekili olmayan kişiler arasından seçildi. Şüphesiz ki eskiden de meclis dışından bakan atanması mümkündü. Ama çok istisnai anlar ve ara dönemler hariç genelde bu yola başvurulmazdı. Bakanların meclis kökenli olmamasının ilk etkisi vatandaşların milletvekilleri üzerinden bakanlığa talep ve şikayetlerini iletmesindeki eksiklik veya gecikmedir. Bu durumun, iktidar partisinin politik motivasyonunu azalttığı ve AKP’yi seçmenlerden uzaklaştırdığı sıklıkla dile getirilen bir konudur.

Tartışmaya değer ikinci husus bakan yardımcılığı mekanizması. Bakan yardımcıları müsteşarların yerini aldı. Müsteşarlıkla sonuçlanan kurum içi hiyerarşiden........

© Daktilo1984