Siyasi partiler demokratik siyasi yaşamın vazgeçilmez unsurlarıdır. Daha iyi bir yaşam için halka sorunları ve çözüm önerilerini anlatır, halkın iradesi ile iktidara gelir ve giderler. Her durumda özgürlükçü ve hukuk güvenliğine dayanan siyasi rejimden vazgeçemezler. Aksi halde meşruiyetlerini kaybederler.

Siyasi partilerin kuruluş, yetki ve görevleri anayasanın 68 ve 69. maddelerinde ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bunlardan başka, uygulamada boşluk bulunması halinde Dernekler Kanunu, Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Hakkında Kanun, Medeni Kanun ve hukuk genel ilkeleri ile doldurulabilir. Ancak her durumda anayasa hükümleri paralelinde yapılmış olan Siyasi Partiler Kanunu öncelikle uygulanır. Çünkü özel kanundur. Ancak kuralların doğru uygulanması kuraldan daha önemlidir. Bunun için vicdanı özgür, baskıdan uzak, beklenti içinde olmayan yargıç gerekir.

Her vatandaş bir siyasi partiye üye olabilir. Parti üyeliği kendisine parti yöneticilerini seçme ve seçimlere girme hakkı verir. Partiler ilçelerde ilçe başkanlığı, illerde il başkanlığı, başkent Ankara’da genel başkanlık olarak örgütlenmişlerdir.

Siyasi partilerin genel merkez, il ve ilçe kongrelerinin delege seçimleri yargı gözetimi altında gizli oy, açık tasnif esasına göre yapılır (SPK md. 21/1). Kongre tarihlerinden 15 gün önce kongreye katılacak partili üyelerin listesi seçim kurulu başkanına, il/ ilçe seçim kurulu başkanına verilir (md. 21/2). Başkan listeleri inceler, toplantı tarihinden 7 gün önce parti binasına astırarak ilan eder (md. 21/3). Listelere 3 gün içinde itiraz edilebilir. İtiraz konusunda hâkim en geç 2 gün içinde karar verir (md. 21/4).

Seçim kurulu başkanı, bir başkan ve iki........

© Cumhuriyet