menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

‘Yurdun bütünlüğü, milletin istiklali’ - Doç. Dr. Hüner Tuncer

28 1
23.06.2025

Büyük Atatürk’ün, 1919 Mayıs’ında Anadolu’ya ayak bastığında kararı şu olmuştu: Ulusal egemenliğe dayalı tam bağımsız bir Türk devletinin kurulması. Temel ilke, Türk ulusunun onurlu bir ulus olarak yaşamasıydı. Bu da ancak tam bağımsız olmakla sağlanabilirdi. Bağımsızlıktan yoksun bir ulus, uşaklıktan öte bir gözle görülmeye layık olamazdı. Atatürk’ün sözleriyle, yabancı bir devletin güdümüne girmeyi istemek, güçsüzlüğü ve uyuşukluğu benimsemekten başka bir şey değildi.

Emperyalist güçler, Birinci Dünya Savaşı’nın sonunda Osmanlı Devleti’ni tarihe gömme zaferiyle kendilerinden geçerken “Mustafa Kemal” isminde bir kahraman, bir dâhi ortaya çıkarak, o güne değin yenilmez sayılan Avrupa devletlerini yenmiş ve Türk ulusundan oluşan yepyeni bir devleti tarih sahnesine çıkarmıştı.

Mustafa Kemal ismindeki bu dâhi, Türk halkına “ulus” olma bilincini aşılamış; Osmanlı Devleti tarafından sürekli ihmal edilmiş ve hor görülmüş olan Anadolu halkının yeniden kendine güvenmesini sağlamış; Türk halkına, isterse tüm olanaksızlıklar içinde dahi vatanını düşman güçlere karşı savunabileceği inancını benimsettirmişti.

Mustafa Kemal, “ordu müfettişi” olarak görevini 8 Haziran 1919’a değin Havza’da yapmıştı. İstanbul’daki İşgal Kuvvetleri Komutanı Amiral Calthorpe, 8 Haziran’da Hariciye Nezareti’ne gönderdiği bir notayla Mustafa Kemal’in geri çağrılmasını istemişti, çünkü Samsun’da çıkan karışıklıklarda Mustafa Kemal’in de önemli bir rol oynadığını iddia etmekteydi. 8 Haziran’da Harbiye Nezareti tarafından geri çağrılan Mustafa Kemal, 10 Haziran’da arkadaşları Ali Fuat (Cebesoy) Paşa ile Albay Hüseyin Rauf (Orbay)’u iletişim ve güvenlik açılarından daha uygun gördüğü Amasya’ya çağırmış ve kendisi de 12 Haziran 1919’da Havza’dan Amasya’ya geçmişti. Amasya’ya çağrılan diğer kişiler ise şunlardı: Samsun Mutasarrıfı Hamit Bey ve 3.........

© Cumhuriyet