menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Çare demokrasi yurtta ve dünyada

31 1
27.06.2025

Herkes nefeslerini tuttu ve daha büyük bir küresel yangına dönüşme ihtimali olan ya da potansiyeli taşıyabilecek bir savaşa dair görüntüleri 12 gün boyunca ekran başında izledi.

Dünyanın en büyük emperyalist gücü ABD ve onun ortadoğudaki kadim dostu, taşeronu, piyonu durumundaki İsrail’in birlikte planladıkları ve icra ettikleri azgın operasyon 12 gün sürdü. Sonunda, geri planında neler döndüğünü hâlâ çözümlemeye çalıştığımız bir ateşkes ilanı ile çatışmalar şimdilik durmuş görünüyor.

Yangın, korkulduğu boyutta büyümedi belki ama İsrail de İran da şimdi hasar tespitiyle meşguller. ABD’nin, ateşkesten hemen önce büyük bir destekle devreye girdiği bombardımanda hedef alındığı söylenen “İran’ın nükleer silah üretebilme kapasitesinin” ne ölçüde zarar gördüğü, elindeki hayati nitelikli malzemeyi daha önceden başka yerlere kaçırıp kaçırmadığı, en önemlisi de şu ünlü Fordo tesisinin bir daha çalışamayacak ölçüde hasar alıp almadığını henüz bilmiyoruz.

Zaten savaşın genelinde, 12 gün boyunca İran’ın da, uçak filosu olmamasına rağmen, beklenmedik ölçüde büyük miktarda füze fırlatarak İsrail’e verdiği hasarı da bilmek mümkün değil. Çünkü her iki rejimin de dışarıdan gelip de bağımsız koşullarda özgürce tespit yapabilmesine olanak sağlayacak bir demokratik ortamı olmadığını biliyoruz. İran’da da, İsrail’de de ne bağımsız uluslararası gözlemcilerin ne de gazetecilerin rahatça çalışabilmesi mümkün.
Ancak, sadece tahminlerimiz üzerinden şunu rahatlıkla söyleyebiliriz.

Her iki ülkede de 12 günlük “kanlı düello”nun sonunda, başta masum siviller olmak üzere çok sayıda can kaybı yaşandı, önemli kaynaklar heba oldu ve en acısı da zaten üretimi bile kayıp sayılması gereken yüz milyonlarca belki de milyarlarca dolarlık askeri harcama “havaya atılmış” oldu.
ABD belki insan kaybına uğramadı ama,........

© Birgün