İnsanların nasıl davranacağını toplum beklentisi, gezegenlerin nasıl davranacağını bilim kuramları belirliyor. Beklenilenden farklı davranan, öngörülenden farklı bir var oluş sergileyen herkese ve her şeye sonsuz bir hoşgörü hayali kurarken biz, tam tersine keskin dayatmaları var hayatın. “Bir yer bulalım, Dünya’dan uzak” derken şair aradığı gezegen TOI-4507 olabilir mi? Çünkü TOI-4507 de toplumdaki güzel ve aykırı birçok insan ve gökkuşağındaki ana renklere kafa tutan birçok aykırı renk gibi, aykırı bir gezegen. Güneş Sistemi’mizden 578 ışık yılı uzaklıktaki bu sistem, bir yıldız-gezegen ikilisinden beklenen hemen hemen tüm kuralları hiçe saymakta.

Kendisinden, sadece(!) 700 milyon yıl yaşlı bir yıldızın etrafında dolanıyor olması TOI-4507 sistemini bilinen en genç yıldız-gezegen sistemlerinden biri yapıyor.

Dünya’dan yaklaşık 9 kat büyük olan bu gezegenin kütlesi Dünya’ya kıyasla 30 kat fazla. Güneş Sistemi’mizin gaz devi olan Jüpiter ile kıyasladığımızda, kabaca Jüpiter boyutlarında ama Jüpiter’in onda biri kütlesinde bir gezegen var elimizde. Bu da bize oldukça geniş bir atmosfere sahip, pamuk şeker gibi pufidik bir gezegen veriyor.

TOI-4507 benzeri pufidik gezegenlerin yapısı, genellikle yıldızlarına yakın oldukları için atmosferlerinin genişlemiş olması ile açıklanırken; TOI-4507, yıldızına o kadar da yakın değil. Yıldızının etrafında eliptik yörüngelerde dolanan gezegenlerin atmosferleri, gezegen yıldıza yaklaşıp uzaklaştıkça büzülüp genişlemekte. Bu tür çekimsel ısınmalar, böylesi gezegenlerin çekirdeklerinin eriyip okyanuslar oluşturmasına neden olurken bazı sistemlerde de genişlemiş atmosferlere yol açabiliyor. Ne var ki TOI-450, yıldızıyla arasındaki uzaklık nedeniyle........

© Birgün