Dersim Katliamı, binlerce insanın hayatını kaybettiği ve on binlercesinin yerinden edildiği, Türkiye tarihinin en derin acılarından biri. Resmi kayıtlara göre yaklaşık 13 bin kişi, bağımsız araştırmalara göre ise çok daha fazla insan hayatını kaybetti. 88 yıldır “Acılarımız tanınsın” diyen Dersimliler, bugün aynı zamanda iradelerinin de tanınmasını istiyor.

1937-1938 yılları arasında Dersim’de yalnızca insanlar katledilmedi; bir kimlik, kültür ve hafıza da silinmek istendi. İnsan Hakları Derneği (İHD) her yıl olduğu gibi bu yıl da “katliamla yüzleşme” çağrısı yaptı. TBMM bünyesinde “Dersim İçin Hakikat Komisyonu” kurulması, resmi olarak özür dilenmesi, Dersim isminin iade edilmesi ve devlet arşivlerinin açılması başlıca talepler arasında yer alıyor.

Katliamın 88. yılında bianet’e konuşan Dersim’in seçilmiş Belediye Eş Genel Başkanı Cevdet Konak, yüz yıl önceki zihniyetin bugün kayyım eliyle sürdürüldüğünü ifade etti.

Konak’ın aktardığına göre, kayyım göreve gelir gelmez ilk iş olarak belediyenin kültür ve dil alanında çalışmalar yürüttüğü Kültür Müdürlüğü’nü feshetti. Bu yıl kurulması planlanan iki ‘hafıza evi’ projesi ise hayata geçirilemedi.

Kasım 2024’te görevden alınan Konak, kayyımın “kimlik yok etme zihniyetinin bir parçası” olduğunu vurgulayarak şunları söyledi:

“Kayyım irademizi gasp etmeseydi, 2025 yılında açmayı planladığımız ‘Dersim Toplumsal Siyasal Hafıza Bellek Evi’ ve ‘Alevi Hafıza Bellek Evi’ adında iki projemiz vardı. Kayyım, yerel halkın genel taleplerini değil kendi stratejilerini hayata geçiriyor. Bizim halkımız belediye kapısına yalnızca yol ve su gibi rutin hizmetler için gelmiyor. Kendi yöresinde yaşadığı toplumsal sorunları konuşmak, aslında dertleşmek için geliyor. Ancak kayyıma tepkili olduğu için sorun yaşadığında belediyenin kapısını çalıp kayyımdan bir şey istemiyor.”

Kayyım geldikten sonra yaşanan hak gasplarına da değinen Konak, “Şu ana kadar 42 kişi emekli edildi, 16 kişi işten çıkarıldı. Belediyeyi borçlandırıp krediler kullandı. Ayrıca borçları kapatmak için belediyenin bazı gayrimenkullerini SGK’ya devretme girişimleri bulunuyor. Yıllardır belediyenin elinde olan binaları elden çıkarıyor. Mirasımızı yok ediyor,” ifadelerini kullandı.

Konak, her irade gasbının ardından daha fazla göç verdiklerini ifade ederek, zorla yerinden edilen Dersim halkının bugün de kayyım politikaları nedeniyle kenti terk ettiğini belirtti. Gençlerin umudunun da yok olduğunu vurgulayan Konak, şu ifadeleri kullandı:

“Kayyım ataması 2016’da da olmuştu. Her atanma göçe neden oldu. 2016’daki kayyım atamasının ardından yoğun bir göç yaşandı. 5 binin üzerinde gencimizin Dersim’den ayrıldığını biliyoruz. Siyasal, toplumsal ve ekonomik kaygılarla gidiyorlar. Elimizde bir belediyemiz vardı, ona da kayyım atandı diyerek umutsuzluğa sürükleniyorlar.”

Konak, görevden alınmasına rağmen kentteki emek ve demokrasi güçlerinin dayanışmasıyla çalışmalarını sürdürüyor. “Asıl hedefimiz demokratik toplumcu belediyecilik”........

© Bianet