Türkiye’de “2025 Aile Yılı” logosu sessizce yayıldı bile. Resmî evraklarda, belediye afişlerinde, sosyal medyada… Her yerde karşımıza çıkıyor: Kırmızı-beyaz bir zemin, yukarı doğru açık iki el, avuçların içinde özenle çizilmiş bir aile —anne, baba, üç çocuk. En tepede de hilâl ve yıldız…

Böyle bir sembol, ilk bakışta insanda belirli duygulara seslenmeyi amaçlar: Güvende olma isteği, yakınlık hissi, birinin seni her şeye karşı koruyacağına dair iç rahatlatan bir vaat… Ama siyasette kullanılan imgeler sadece gösterdikleriyle değil, sakladıklarıyla da konuşur. Bu görselin çizdiği aile tarifi aslında çok dar: Evli, heteroseksüel bir çift; onaylanmış sınırlar içinde çocuk yapan çekirdek bir aile. Peki geri kalanlar nerede? Eşcinsel çiftler, bekâr ebeveynler, geniş akrabalık bağları, arkadaşlardan kurulu seçilmiş aileler, çocuk yapmadan hayatı paylaşanlar… Bunların görünmemesi tesadüf değildir. Bu tür bir imge, o kalıba sığmayan tüm başka yaşam ve sevme biçimlerini sessizce yok sayar, hatta zamanla baskılar ve şiddete maruz bırakır.

Bu tür imgelerin gücü, en başta çok masum görünmelerinden gelir. Herkes güvende hissetmek ister. Herkes sevdiklerinin zarar görmemesini ister. Açık iki el figürü, bunu simgeliyor gibi durur: Devlet kucak açıyor, aileyi bağrına basıyor. Ama biraz dikkatli bakınca fark ediliyor ki bu kucak, herkese açık değil. O ellerin tuttuğu şey belli: Evli, heteroseksüel bir çift ve çocukları. Mesaj ise çok net: Aile kutsaldır, korunmalıdır. Kim karşı çıkabilir ki?
Ama işte tam burada durup sormak gerekiyor: Gerçekten neyi, kimi koruyoruz? Ve bu “koruma” vaadi kimin zararına işliyor?

O avuçların içine sığmayanlar nerede? Bekâr anneler, büyükanneler, kuzenler, birlikte yaşayan arkadaşlar… Peki ya eşcinsel çiftler, çocuklu ya da çocuksuz kuir aileler? Bu toplumsal gerçekliği yaşayan milyonlarca insan, o sembolün dışına atılıyor. Bilinçli biçimde toplumsal görünürlükten siliniyor.

Görselin alt metni aslında basit: Bu ülkede korunmaya değer aile, tam olarak budur. Geri kalanlar ya eksik sayılır ya da açıkça makbul değildir. Böylece o yumuşacık eller, bir anda görünmez bir duvara dönüşür. İçerisiyle dışarısı çizilir. İyi yurttaş içeride, uygunsuz olan dışarıda kalır.

Mesele sadece sembol de değil. Bu logo, bir politikanın habercisi. “Aile Yılı” denildiğinde sadece güzel sözlerden bahsedilmiyor. Bu, devlet kaynaklarının nereye aktarılacağını, kimlerin vergi indirimlerinden yararlanacağını, hangi yaşam biçimlerinin teşvik edileceğini de gösterir. O ellerin sıcaklığı, aslında kimlerin gözden çıkarılabileceğini gizler. Bunu yaparken de, tam o gözden çıkarılanlar, kutsal aileye zarar veren unsurlar olarak belirlenir.

Belki de en çarpıcısı şu: Bu sadece Türkiye'ye ve bugüne özgü bir durum değil. Polonya’dan Macaristan’a, Rusya’dan Brezilya’ya, Uganda’dan ABD'ye kadar sağ popülist ve dini muhafazakâr hareketler, neredeyse birebir aynı sembolleri kullanıyor. Üstelik aralarında doğrudan bağlar da kuruluyor.

Polonya’da LGBTİ karşıtı “Yasaklı Bölgeler” ilân edilirken kullanılan afişlerde, kalplerin ya da kalkanların içine alınmış çekirdek aile figürleri var. Kim içeri girebilir, kim giremez açıkça belli ediliyor. Macaristan’da Viktor Orbán hükümeti, gülümseyen çok çocuklu aile posterleriyle anayasal düzenlemeler yaptı; örneğin, eşcinsel çiftlerin evlat edinmesini engelledi. Rusya’da Ortodoks Kilisesi ile Kremlin’in kol kola yürüttüğü “Kutsal Aile” ikonografisi, Batı’dan gelen kuir kimlikleri “ahlâki çöküş” olarak gösteriyor.

Brezilya’da, Evanjelik kiliseler gökkuşağı bayraklarını çocukları tehdit eden bir hayalet gibi resmederek cinsellik eğitiminin yasaklanmasını sağladı. Uganda ve Nijerya’da ABD’den gelen Evanjelik gruplar, “aileyi koru” argümanını kullanarak en sert LGBTİ yasalarının çıkmasına ön ayak oldu. ABD'de ise yıllardır “Aile Değerleri” adı altında, beyaz çitli evler ve gülümseyen çekirdek aile fotoğraflarıyla kürtaj karşıtı, trans karşıtı kampanyalar yürütülüyor.

Küresel çapta aileyi koruma adı altında uygulanan bu siyasi propaganda arasındaki........

© Bianet