Türkiye Innovation Week 2025 (TIW25) yani Türkiye Yenileşim Haftası geçen hafta İstanbul’da TC Ticaret Bakanlığı ve Türkiye İhracatçılar Meclisi işbirliğiyle yapıldı. Bu organizasyonda birçok etkinlik düzenlendi.

Yenileşim, bir ARGE (Araştırma-Geliştirme) ya da ÜRGE (Üretim Geliştirme) çalışmasına dayalı olarak ortaya konulan fikirler sonucunda ürün (mal ya da hizmet) yeniliği ya da iş yapma süreçlerindeki yeniliği ifade eden bir kavramdır. İlkine bir örnek vermek gerekirse, telefonu icat etmek (invention) ve kablolu sabit telefonu ticarileştirip piyasaya sürmek (araştırmaya dayalı yenileşim); ardından mobil telefon üretmek (geliştirmeye dayalı yenileşim). İkincisine bir örnek vermek gerekirse, fiziksel parekende ile mal satarken dijital mağaza üzerinden e-ticaret yapmak. Yenileşim çoğunlukla patent, faydalı eser vb. olgularla düşünsel (fikrî) mülkiyet hukukuna giren bir konudur.

Yenileşim yaratıcılık gerektiren bir süreçtir. Ayrıca yenileşim verimlilik ve kalite gibi diğer başarım boyutlarıyla birlikte ele alınmazsa gemisiz pusulaya benzer.

Bu yılki TYH 2025’de ana tema şöyle belirlenmişti: ‘Yarın: Şimdi’

Bu ana tema ilgili örütbağda şöyle açıklanmıştı: ‘Gelecek Hiç Bu Kadar Yakın Olmamıştı. Hiç bu kadar her şeyi kapsamamış, hiç bu kadar derin değiştirmemişti. Ve belki de hiç bu kadar merakla beklenmemişti. Ama şimdi beklemiyoruz. Çünkü gelecek, geldi. Gelecek artık uzak bir ihtimal değil; şu anda gerçekleşiyor. Bu sadece bir dönüşüm değil, bir zaman kayması. Gelecek, artık takvimde değil, kodda yaşanıyor’.

Anlaşılması güç ve anlambilimsel olarak ortaya karışık (karmaşık değil!) bir ifade olmuş!

Şöyle denmiş: ‘Türkiye, yalnızca çağın izleyicisi değil; yön vericisidir. Yapay zekâ çağında, insanı merkezine alan, anlam ve değer üreten bir kalkınma modeli mümkündür’.

İyi güzel de Dünya Düşünsel Mülkiyet Örgütü (Entelektüel World Intellectual Property Organization) WIPO’nun Dünya Yenileşim Endeksi’nde Türkiye nerede? 2025 Endeksine bakalım: 139 ülke arasında 43. olmuşuz, 2024’de 37. iken daha da kötü bir dereceye düşmüşüz! Evet gelecek gelmiş! Kayma da olmuş! Yenileşim girdilerinde durum daha da vahim... Kahpe felek ağlarını örmüş, ne yapak?

Şöyle denmiş: ‘Yeni çağın devleti, yalnızca yönetmez; yön verir, dönüştürür. Yapay zekâ, kalkınmanın enstrümanı; iyi yönetişimin yeni çarpanıdır’.

Elbette ama aşağı yöne değil, yukarıya dönüştürmeli! Bunun için yön........

© Aydınlık