Öğrenilmiş bir kayıp: Çaresizlik
Son zamanlarda bu iki kelimeyi sıkça duyar olduk. Ekonomik krizle boğuşan bir baba, karşılıksız aşkın gölgesinde kalan bir genç, hastane koridorlarında şifa arayan bir anne, kendi hayatı üzerine hiç söz hakkı verilmeyen bir kadın… Ortak noktaları şu: Hepsi kendini çaresiz hissediyor. Ve bu his, tesadüf değil. Öğrenilmiş bir durum.
Psikoloji literatüründe “öğrenilmiş çaresizlik” olarak geçen bu kavram, 1960’lı yıllarda psikolog Martin Seligman’ın deneyleriyle tanımlandı. Deneyde hayvanlara, ne yaparlarsa yapsınlar kaçamayacakları şekilde elektrik şoku verildi. Sonuç? Koşullar değişse bile, artık kaçmayı denemiyorlardı. Yani çaresizliği öğrenmişlerdi.
Peki insan farklı mı?
Değil. Hayatta ne kadar çok başarısızlıkla karşılaşır, ne........
© Analiz
