Doç. Dr. Ali Hüseyinoğlu, Yunanistan'ın Batı Trakya'da bulunan Türk ilkokullarının bazılarının kapatılma kararını, bu kararın arkasında yatan sebepleri ve Yunanistan'ın ihlal ettiği yükümlülüklerini AA Analiz için değerlendirdi.

***

Soru: Yunanistan Eğitim Bakanlığının Doğu Makedonya ve Trakya eyaletlerinde Türk okullarını kapattığı gözlemleniyor. Okulların sayısı ve kapatılma oranlarında son durum nedir?

Hüseyinoğlu: Öncelikle şunu söylemek istiyorum. Yunanistan’da belli bir sayı altında öğrencisi olan okullar kapatılıyor. Eğer bir okul mevcut olarak 9 öğrencinin altına düşerse, bazı istisnai durumlar hariç, Yunanistan’ın neresinde olursa olsun kapatılıyor. Türk okullarının kapanması da aslında bütün ülkede olan bir uygulamanın bir parçası olarak da yorumlanabilir. Fakat burada, Azınlık ilkokullarının özel ve özerk statüsünün resmi makamlar tarafından bir kez daha yok sayıldığının altını çizmeliyiz.

Son günlerde Batı Trakya’da 3 Türk azınlık ilkokulu daha kapatıldı yönünde bazı haberler yapıldı. Bu doğrudur. Yunanistan Eğitim, Din İşleri ve Spor Bakanlığının almış olduğu karar doğrultusunda Doğu Makedonya ve Trakya eyaletinde (ki Batı Trakya bu eyaletin bir bölümünü oluşturmaktadır) 2025-2026 eğitim ve öğretim yılında 32 ilkokul ve anaokulu kapatıldı. Bu okulların 3 tanesi ise Batı Trakya Türklerine ait azınlık ilkokullarıdır.

Soru: Yıllar içerisinde Türk ilkokul sayılarında nasıl bir değişim oldu?

Hüseyinoğlu: Türk azınlık ilkokullarının sayısı çok önemli. 1930’lu yıllarda Batı Trakya bölgesini oluşturan Rodop, İskeçe ve Meriç illerinde toplam 305 Türk azınlık ilkokulu vardı. 1931’de bu sayı 304’e düşüyor. 1955’lerde bu rakam 290’lara ve 1970’lerde 280’lere kadar düşmektedir. En büyük düşüşü ise 90’lı yıllardan sonra görüyoruz. 1995’de 231 okul vardı. 2000’lerin başında bu sayı 220’ye iniyor. 2000’li yılların başından itibaren bazı istisnai yıllar hariç bu rakamın her yıl daha da azalarak günümüzde 83’lere kadar düşüyor.

Soru: Okulların kapatılmasının arkasında yatan temel sebep nedir?

Hüseyinoğlu: Bu yöndeki en temel sebep, 1950’li yıllarla beraber ve iktidardaki hükümetler fark etmeksizin, Yunan devletinin sistematik bir şekilde ve zamana yayarak Batı Trakya’daki azınlık eğitimine farklı müdahalelerde bulunmasıdır. Zaman içerisinde bu okullarda verilen Türkçe ders sayıları azaltıldı. İki dilli eğitimin verildiği bu okullarda gerek Yunanca gerekse Türkçe eğitim-öğretim kalitesi düşürülmeye çalışıldı. Etnik Türk kimliğinin inkar edilmesi bağlamında okulların tabelalarındaki “Türk” ibaresi kaldırıldı. Sonuç olarak, Yunan hükümetlerinin azınlık eğitimi ile ilgili almış olduğu birçok karar doğrultusunda Türk azınlık ilkokulları ve bu okullarda verilen Türkçe ve Yunanca eğitim kalitesine yönelik olumsuz bir imaj algısı oluşturuldu. Bu durum karşısında Batı Trakya’daki bazı Türk azınlık velileri kendi köy veya mahallesindeki Türk azınlık ilkokulunun “daha az kaliteli bir eğitim” verdiği algısını zamanla kabullendi. Böylelikle, bazı Türk anne babalar, elinde imkanları olmasına rağmen bu yaratılan negatif algıdan ötürü veya farklı şahsi-ailevi sebeplerden dolayı çocuklarının temel eğitimi için Türk ilkokulları yerine Yunan ilkokullarını tercih etti. Böylelikle, öğrenci azlığı sebep gösterilerek birçok Türk azınlık ilkokulu kapatılmış oldu.

Soru: Yunanistan neden Türk okullarını hedef alıyor?

Hüseyinoğlu: Okulların kapanması aslında bir sürecin sonucu olarak yorumlanabilir. Bu süreç de yaklaşık 70 yıl önce başlamaktadır. Batı Trakya Türklerine yönelik özellikle 1960’lı, 70’li ve 80’li yıllardaki uygulanan sistematik baskı, sindirme ve yıldırma politikalarının bir yansıması da şüphesiz eğitim alanında........

© Anadolu Ajansı Analiz