Azerbaycan Uluslararası İlişkiler Analiz Merkezi Dış Politika Bölüm Başkanı Dr. Cavid Veliyev, Iğdır-Nahçıvan Boru Hattı'nın açılmasının Nahçıvan'a sunacağı katkıları ve Türkiye-Azerbaycan arasında gün geçtikçe artan işbirliğini AA Analiz için kaleme aldı.

***

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev 5 Mart 2025'te Türkiye'yi ziyaret ederek Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüştü. Bu ziyareti önemli kılan iki husus vardı. Bunlardan ilki iki müttefik ülke liderinin alışılagelmiş fakat küresel belirsizliğin daha da arttığı bir dönemde bölgesel ve ikili meseleleri görüşmesiydi. İkinci önemli husus ise Iğdır-Nahçıvan Doğalgaz Boru Hattı'nın açılmasıydı. Azerbaycan'ın özerk bölgesi Nahçıvan, sadece Azerbaycan ve Türkiye arasında yegane karasal bağlantı değil, aynı zamanda Türk dünyasının birleşme noktasıdır. Nahçıvan'ın enerji güvenliğinin çeşitlendirilmesinde stratejik öneme sahip Iğdır-Nahçıvan Doğalgaz Boru Hattı'nın açılması Türkiye'nin uzun yıllardır Nahçıvan ile ilgili devam eden hassas devlet politikasının bir örneğidir. Bu noktada, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın boru hattı hakkında "Nahçıvan ile kader birliğimizin nişanesidir" tanımlamasını yapması önemlidir.

Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti 1920'de, Batı Zengezur'un Ermenistan'a verilmesi nedeniyle Azerbaycan anakarasından ayrı düşmüş ve Türk dünyası coğrafi olarak ikiye ayrılmıştır. Nahçıvan 1921'de Türkiye ile Rusya arasında imzalanan Moskova ve daha sonra üç Güney Kafkasya Cumhuriyeti ile Türkiye arasında imzalanan Kars Anlaşması ile Azerbaycan egemenliğinde kalmış ve Türkiye'ye Nahçıvan üzerinde garantörlük hakkı tanınmıştı.

Sovyetler Birliği döneminde Azerbaycan anakarasıyla Nahçıvan arasında ulaşım ve iletişim zor şartlarda şimdilerde müzakere olunan Zengezur Koridoru güzergahından sağlanmıştır. Azerbaycan'dan Nahçıvan'a Ermenistan üzerinden taşınan yük ve yolcu trenleri sürekli saldırılara uğramaktaydı.

1991'de Ermenistan'ın Nahçıvan'a karşı artan saldırıları karşısında dönemin Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Parlamento Başkanı Haydar Aliyev'in Türkiye'nin Kars ve Moskova anlaşmalarındaki haklarını gündeme getirmesi ve Türkiye'nin de sürece aktif olarak dahil olmasıyla sonuçlanmıştı.

Ermenistan Karabağ'ı ve Türkiye'nin doğu vilayetlerini olduğu gibi Nahçıvan'ı da "büyük" Ermenistan'ın bir parçası olarak görmüş, oraya yönelik de işgal girişimlerinde bulunmuştur. Türkiye'nin Nahçıvan konusunda kararlılığı bu saldırıların durmasına neden olmuştu. Bu bağlamda, Cumhurbaşkanı İlham Aliyev de Iğdır-Nahçıvan Boru Hattı'nın açılış........

© Anadolu Ajansı Analiz