Trkiye'nin gl liderlii ve insani diplomasisi, iki lke arasndaki ilikilerin yeniden inasnda belirleyici olacaktr. Suriye'nin Avrupa ve Bat'ya alan kaps olan Trkiye, bu stratejik konumunu insani yardmlar, ticari i birlikleri ve kltrel entegrasyon yoluyla daha da pekitirecektir.

Zeki Korkutata/ Ak Parti Bingl Milletvekili

Osmanl mparatorluu'nun ardndan Ortadou'nun kilit lkelerinden biri haline gelen Suriye, uzun yllar Trkiye ile farkl dnemlerde gerilimler ve zorlu ilikiler yaad. 20. yzyl boyunca iki lke arasndaki balar byk lde koparken, Souk Sava dnemi ve ardndan gelen rejim politikalar, aradaki mesafeyi daha da derinletirdi. Ancak 2011'de balayan Suriye Sava ve 2024'te Esad rejiminin sona ermesiyle, bu tarihsel ayrln yerini yeniden bir araya gelme ve stratejik i birlii aray almtr.

Suriye, Osmanl'nn son dnemlerinde modernleme ve bamszlk hareketlerinin merkezi olmu; 20. yzyl boyunca ise Trkiye'ye kar zaman zaman dmanca bir politika benimsemitir. zellikle Osmanl mparatorluu'nun ardndan Trkiye ve Suriye arasndaki balar, Souk Sava dnemiyle birlikte daha da zayflad. Suriye, bu dnemde SSCB'nin ardndan ran'n etkisi altna girerek Trkiye'ye kar dmanca bir politika benimsedi. zellikle Baas rejimi dneminde ran'n Suriye zerindeki nfuzu, Trkiye'nin karlarn tehdit eder hale geldi. Bu srete, ran'n desteiyle Suriye, Trkiye kart terr rgtlerine lojistik ve silah yardm salad ve bu rgtlerin snr blgelerinde faaliyet gstermesine imkan tand.

2000'li yllarda balayan normalleme sreci, iki lke arasnda ksmen yumuama salad. Ancak 2011'de Arap Bahar ile balayan halk hareketleri, Suriye'de siyasi istikrarszl derinletirirken, Trkiye'nin insani ve hukuki duruunu da belirledi. Cumhurbakan Recep Tayyip Erdoan liderliindeki Trkiye, Suriye halknn zgrlk ve adalet taleplerini desteklemi, ayn zamanda barl bir gei dnemi iin de aba gstermitir.

Mart 2011'de am'da Esad kart barl gsterilerin ardndan balayan kanl i sava, 14 yl boyunca blgeyi ve dnyay derinden etkiledi. Yaklak bir milyon insann hayatn kaybettii bu sava, 7 milyon kiiyi lke dna, 5 milyon kiiyi ise lke iinde zorunlu ge zorlad. nsanlk tarihine kara bir leke olarak geen........

© Açık Görüş