Zayf kurumsal yap, yeler arasndaki siyasi ve ekonomik uyumsuzluklar ile ortak vizyon eksiklii, BRICS 'n nndeki en byk engeller olarak duruyor. Saysal genileme ile kurumsal derinleme arasndaki dengeyi salamak kritik. BRICS 'n sadece Bat'y eletirmekle kalmayp; kendi deerlerini, kurallarn ve ileyi mekanizmalarn gelitirerek yapc ve ilevsel bir alternatif model oluturmas gerekiyor.

Dr. Makbule Yaln/ TBMM AB Uyum Komisyonu, Aratrmac

6-7 Temmuz 2025 tarihlerinde Brezilya'nn Rio de Janeiro kentinde dzenlenen BRICS Zirvesi, dnya kamuoyunun ilgisini bir kez daha Bat d ekonomik ve siyasi araylara evirdi. ok kutupluluk, kresel temsil adaleti ve kalknmada yeni modeller gibi balklar, zirvede ne kan ana temalard. Zirvenin kapan bildirgesinde; uluslararas para sisteminin reforme edilmesi, gelimekte olan lkelerin kresel ynetiimde daha ok sz sahibi olmas ve BRICS yeleri arasndaki ekonomik ibirliinin artrlmas arlar tekrarland.

Ancak bu ylki zirvede fark yaratan nokta, yalnzca ierik deil; ierikten ok daha fazla ne kan youn sylem ve sembolizm oldu. BRICS , IMF ve Dnya Bankas gibi Bat merkezli kurumlara alternatif bir sistem kurmak yerine, bu yaplar karsnda politik meruiyet kazanmay hedefliyordu. Yeni bir sistem nerilmedi; mevcut dzene dair yeniden yaplandrma talepleri n plandayd.

te tam bu noktada u soru nem kazanyor:

BRICS gerekten yeni bir kresel merkez ina edebilir mi, yoksa yalnzca mevcut dzene kar bir eletiri pozisyonu mu koruyor?

Blent Ortagil'in bir (Sensiz Olmaz) arksnda geen o sade ama sarsc cmle, bu sorunun (uluslararas rgtlerin paradoksal doas) da zn verir:

"Anlamak zmeye yetmez."

BRICS yeleri, dnyann dengesizliklerini anlamaya ve anlatmaya alyor. Ancak bunlar zmek, baka bir ina sreci gerektiriyor.

Ortak ama var m?

BRIC (Brezilya, Rusya, Hindistan ve in) terimi, 2001 ylnda Goldman Sachs ekonomisti Jim O'Neill tarafndan, geni corafi alanlara yaylan, orta gelir seviyesinde fakat yksek byme potansiyeline sahip lkeleri tanmlamak iin kullanld. O'Neill, bu lkelerin 2050 ylna kadar kresel ekonomide nemli aktrler haline geleceini ngrd.

2009 ylnda Rusya'nn Yekaterinburg kentinde ilk toplant, ardndan 2010'da Kazan'da ilk liderler zirvesi gerekletirildi. Ayn yl Gney Afrika'nn katlmyla grup BRICS oldu. Bu be lkenin, 2050'de dnya gayri safi yurtii haslasnn yaklak yzde 40'n oluturmas beklenmekte idi.

Ancak bu ekonomik bykle ramen, BRICS lkeleri arasnda ortak bir ekonomik politika ve entegrasyonun salanmas zorluklarla karlamaktadr. lkelerin makroekonomik yaplar ve kalknma stratejileri nemli farkllklar ierir:

in, ihracat odakl, merkezi planlamaya dayal gl bir sanayi sektr ve yksek yatrm oranlaryla yksek byme hzlar yakalarken; Hindistan daha ok hizmet sektrne dayal, piyasa mekanizmalarnn arlkl olduu ve tketim odakl byme sergileyen bir ekonomidir. Rusya ise ekonomisini enerji ve doal kaynak ihracatna baml klarken, Brezilya ve Gney Afrika, hem tarm hem de madencilik sektrlerine dayal, gelimekte olan piyasa ekonomileri olarak blgesel kalknmaya ncelik vermektedir.

Bunun yan sra, in ve Hindistan arasndaki uzun sredir devam eden snr ihtilaflar ve blgesel nfuz mcadelesi, BRICS iindeki koordinasyonu olumsuz etkilerken, Rusya'nn bamsz ve zaman zaman........

© Açık Görüş