SEDAT YILDIRIM SARICI* / LONDRA – “Bach, Diyarbakır’a ağır gelir” yargısı çöpe gitti. Diyarbakır’daki Bach konserinde bin kişilik salon dopdolu ve oldukça coşkulu geçmiş. Cumhuriyet gazetesinde Zeynep Oral olağanüstü güzel bir yazıyla izlediği konseri anlatmış.

Zeynep Oral gibi birikimine üslubunu katıp okurunu yormadan anlatabilen yetkin bir yazarı imrenmemek elde değil. Anlatılan konseri izleyemedim ama konserin ne anlama geldiğini kendi efkarımca sorgulamak istiyorum.

Okyanus ortasında volkan patlasa bulutları Anadolu’ya da uğrar. Uçuş rotanızı, notanızı değiştirir. Çok değil, on beş yıl önce İzlanda’daki volkan vakasında hava ulaşımı küresel ölçekte felce uğramıştı. Göğe bakıp yıldızları sayarken yöre küre birdir.

Sandık dolusu akçe gerektiren, geniş kadrolu senfonik çalışmaların geçmişte sarayların, günümüzde devlet ya da dev oluşumların desteği olmadan yürümesi imkansızdır!

Tüm garibanlıklarına rağmen, yine de ve ille de var olabilen senfonik çalışmalar da var. Açık Gazete’deki bu köşede birer birer değinerek anlamaya, kavramaya çalışmıştım.

Aklımıza ilk gelenleri hatırlayacak olursak;
—- Dünyanın en fakir ülkesi Venezuella’da, bir otoparkta birkaç gariban çocukla başlayıp iki milyondan fazla çocuğu müzikle buluşturan El Sistema (1975),
—- El Sistema esintisiyle İzmir’in gecekondu mahallelerindeki çocukları kucaklayan Barış Çocuk Orkestrası (2015),
—- Filistinli ve İsrailli müzisyenlerin kardeşliğiyle Doğu Batı Divanı Orkestrası (1999),
—- Siyahların ve Asyalı müzisyenlerin dayanışmasıyla Chineke Orchestra (2015),
—- Yoksul Paraguaylıların, çöpe atılan tenekelerden yaptıkları çalgılarla Metallica ve Megadeth turnelerine katılmış The Recycled Orchestra (2012),
—- Leningrad Kuşatması’nda Nazilere direnişte, Şostakoviç’in yazdığı senfonik eser provaları esnasında bazı müzisyenlerinin açlıktan öldüğü (1942), Leningrad Radyo Orkestrası,
—- Deniz Gezmiş’in idam sehpasında dinlemek istediği, görme engelli Rodrigo’nun bestelediği Gitar Konçertosu’nu İspanya iç savaşı esnasında tamamlayıp, kağıda dökümünün İstanbullu eşi tarafından yapılması, çiftin yoksulluktan piyanolarını satmak zorunda kalmaları,
—- İngiltere’de kömür madeninde kimisi işsiz bırakılmış emekçilerin kurup Londra – Royal Albert Hall’de düzenlenen şampiyonada 100 üzerinden 99 alarak birinci olan (1992) Grimethorpe Kömürcü Orkestrası paranın değil, yaranın zaferleridir.

—- İki yıl önce yayınlanan Kırım albümünde, Eurovision Şarkı Yarışması tarihinde birinci olabilen tek Türkçe şarkının (2016) solisti Jamala (Cemaleddinova) önderliğiyle, harp harabesi Ukrayna’da Kırım türkülerinin senfonikleşebilmesi garip bir kazançtır.

Değinemediklerimize de değinelim:
—- Musa Göçmen şefliğindeki SenfoRock senfoni orkestrasının 22 Haziran 2019 tarihinde, Eskişehir açık hava konserine 20,000 müzikseveri bir araya getirmesi hatırı sayılır gelişmelerdendir. Konserde Cem Karaca, Barış Manço, 3 Hürel ve Fikret Kızılok’la birlikte Deep Purple, Metallica ve Iron Maiden parçaları da izleyiciyle buluşmuş.

—- Asıl kıvanç kaynaklarından biri geçen hafta (14 Kasım 2025) gerçekleşen Pentagram’ın Night Flight Symphony Orchestra ve Korosu’yla Harbiye Açık Hava Tiyatrosu’nda verdikleri konserdi.

Çeyrek asırdan çok daha fazla varlığını sürdürebilen birkaç rock topluluğumuzdan biridir Pentagram. İrade ve dirayetle, ağır ve sert buzulları (heavy metal) bir destroyer gibi kıra kıra ilerlediler. Artık ardılları açılan yolda şişme botlarla da yol alabilir.

1987’de Tarkan Gözübüyük henüz 16 yaşındayken, Pentagram adlı bir grupta bas gitar çalmak üzere provalara başlayacağını söylediğinde ‘tutmaz bu iş’ diye yarım saat gülmüştüm. Tutturdular. Hem de kendi besteleri ve ölümsüz türkülerimizle tutturdular.

Son konserleri senfoni orkestrasıyla birlikte geçmiş. Aslında senfoniyle senfonikleşmediler. Senfoni ahenk demek. Pentagram’ın yabancısı olduğu mecra değil. Bestelerinin doğuşu da, çalgılarına yansıyışı da senfonik ihtişamı, orkestral katmalılığı barındıran muhteviyattaydı. Gayrısı sazların vazife taksimatına kalmış.

MALATYA MALATYA,........

© Açık Gazete