Kırmızı Kedi, Pekin'de birçok defalar sahnelenmiş olan Mo Yan'ın ünlü oyunu Elveda Cariyem'i geçtiğimiz günlerde yayımladı.

İri Memeler ve Geniş Kalçalar, Yaşam ve Ölüm Yorgunu, Kızıl Darı Tarlaları, İçki Cumhuriyeti gibi destansı romanları, Değişim ve Saydam Turp gibi öykü kitaplarıyla (Bu eserlerin tamamı Can Yayınları etiketiyle yayımlandı) 2012 Nobel Edebiyat Ödülü'nün sahibi Mo Yan'ın ülkemizde çok özel bir okur kitlesi var.

Her 'çok iyi' yazarın sahip olduğu, Çok fazla olmasa da nitelikli bir okur kitlesinden söz ediyorum.

Oysa Mo Yan'ın eserleri, kendisi Nobel ödülü kazanmadan ve Türkçeye çevrilmeden yıllar önce ülkemizde sevilmişti; Elveda Cariyem'in ve Kızıl Darı Tarlaları'nın sinema uyarlamalarıyla.

Yimou Zhang 1987 yılında çektiği Kızıl Darı Tarlaları'nı, Kaige Chen ise 1993 yılında Elveda Cariyem'i uzun metrajlı film olarak beyaz perdeye taşımıştı. İki filmin de başrolünde oynayan Çin sinemasının Hollywood'a armağanı olan Gong Li de ulusralarası şöhretini bu iki Mo Yan eserinin uyarlamasıyla elde elde etmişti.

Türkiyeli sanatseverler de biz Mo Yan ismini işitmeden yıllar önce, sinema uyarlamalarıyla bu iki önemli eseri tanıma imkanı bulmuştu.

Aslında Mo Yan'ın Elveda Cariyem'i de bir uyarlama. MÖ 200’lerin Çin'inde, Batı Chu hükümdarı Xiang Yu ile sevgilisi Yu Ji'nin trajik aşkını konu alan klasik bir halk hikayesi. Aradan geçen yüzyıllar boyunca Çin halkının hafızasında yazılı ve sözlü olarak etmiş bir hikaye. Yazarın ülkesinin geçmişine ve bugüne taşıdığı kadim kültürüne bir saygı duruşu olarak yeniden yorumladığı Elveda Cariyem, uzun yıllar boyunca Pekin Operası’nda sahnelendi ve büyük ilgi gördü.

YERELDEN EVRENSELE...

Sadakat, onur duygusu ve savaşın getirdiği yıkımın insan hayatında nelere mal olduğunu anlatan Elveda Cariyem'in konusu ise şöyle...

Han ordusunun, Xiangyang'ı kuşatmasıyla çıkış yolu kalmayan Batı Chu ordusu, çaresiz kalmıştır. Bu savaşta askerlerin morali, kendi topraklarına ait halk şarkılarını işittiğinde bir kat daha bozulur. Sima Qian bu durumu, Xiang Yu'nün büyük bir lider olarak gururunu koruması rağmen yenilgiyi kabullenmek zorunda kalışını anlatır.

Xiang Yu ile Yu Ji'nin bu hikayesi, Mo yan'a kadar tarihsel kayıtlardan halk şiirlerine ve yerel şarkılara kadar geniş bir edebiyat yelpazesinde tekrar tekrar dile gelmiştir. Ancak Elveda Cariyem, yalnızca Çin tarihinin ve kültürünün bir parçası değil evrensel insani duyguları anlatması bakımından da önemlidir.

Mo Yan okurları kadar Çin sinemasına düşkün olan sinemaseverlerin ilgiyle okuyabileceği Elveda Cariyem, Giray........

© 9 Eylül Gazetesi