menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

“DÖRT YANIM PUŞT ZULASI” NASIL “HASRETİNDEN PRANGALAR ESKİTTİM” OLDU?

24 0
06.09.2025

Demokrat Parti 1950’de iktidara gelmiştir.
Türkiye, iyice ABD’ye yaklaşmıştır.
Yine Türkiye bu dönemde Kore Savaşı’na katılmış, NATO’ya da üye olmuştur.
O günlerde iktidar TKP’ye (Türkiye Komünist Partisi) büyük bir operasyon düzenler.
Şefik Hüsnü, Reşat Fuat, Zeki Baştımar, Mehmet Bozışık, Sevim Tarı, Mihri Belli, Vedat Türkali,
Ruhi Su, Enver Gökçe, Mübeccel Kıray, Arif Damar, Suat Taşer, Ulvi Uraz, Behice Boran, Nejat Özon, Orhan Suda, Şükran Kurdakul ve Şoför İdris’in de aralarında bulunduğu isimler gözaltına alınır.

-SANSARYAN HAN'DAKİ TABUTLUKLAR-

Gözaltına alınan 184 kişiden 167’si, iki yıl boyunca tabutluklarda işkencelerden geçirilir ama asla teslim olmaz!
Demokrat Parti çıkardığı özel bir kararnameyle, Sansaryan Hanı’ndaki İstanbul Emniyet Müdürlüğü Birinci (Siyasi) Şubesi’nin hücreler bölümünü “Ankara Garnizon Komutanlığı 2 No’lu Askeri Ceza ve Tutukevi”ne çevirmiş ve bütün tutuklular buraya konulmuştur.
İşkenceli sorgular, “Komünist Masası” polisleri ve asker sorgucular tarafından yapılmıştır.
İki yıl süren sorgulama ve soruşturmadan sonra bir yıl süren dava 17 Ekim 1954 tarihinde bitmiştir. Dava sonunda 118 kişi on yıl ile bir yıl arasında hapis cezası, ilaveten üç ile bir yıl arasında sürgün cezasına çarptırılmıştır. 1951 Tevkifatı’nda yargılananlar arasında 17 de kadın bulunmaktadır.
Sansaryan'ın "tabutluk" adı verilen hücrelerinde beş ay ağır işkencelerden geçen Ruhi Su, "Bu nasıl İstanbul Zindan İçinde" isimli türküsünde Sansaryan Han'ı anlatır: "Bu nasıl İstanbul zindan içinde/ Kayboluverdi gecem gündüzüm/ Bu nasıl İstanbul zindan içinde."

-TUTUKLANANLAR ARASINDA BİR ŞAİR-

Tutuklananlar arasında şair ve yazarlar da vardır. Bunlardan biri de Ankara Üniversitesi DTCF öğrenciliği yıllarından beri polis takibinde olan, sık sık sık da gözaltına alınan Ahmed Arif'tir.
“beni yiğitler götürür/ katlarına/ sevda ile varılan/yiğitler ki/ dillerini tükürmüş/ yiğitler ki/........

© 9 Eylül Gazetesi