Kayıt Dışı Ekonominin olumsuz etkileri
Kayıt dışı ekonominin çok fazla olumsuz etkisi vardır. Başlıcalarını kısaca şu şekilde sıralayabiliriz:
- Vergi ve prim kayıpları
Kayıt dışı ekonominin en önemli olumsuz etkilerinden birisi, devletin temel gelir kaynağı olan vergi gelirlerinin azalmasıdır. Bazı ekonomik faaliyetlerin kayıt dışında kalması, vergilerin eksik ya da hiç ödenmemesine neden olmakta ve sonuçta devletin vergi gelirlerini de azaltmaktadır. Devletin vergi gelirlerinin azalması sonucu doğan bütçe açıkları ya borçlanma ya da para basma yoluyla karşılanır. Bütçe açıkları, borçlanma yoluyla karşılandığı takdirde faiz oranları yükselmekte dolayısıyla özel sektörün yatırım maliyetlerini artırarak yatırımların azaltmasına neden olmaktadır. Yatırımların azalması, işsizliği artırarak işsiz kitlelerin kayıt dışı ekonomide çalışmasına neden olmaktadır. Bütçe açıklarının borçlanma yoluyla karşılanması sonucu artan faiz oranları nedeniyle kamu borçlanma maliyetini de artırmakta dolayısıyla bütçe açıkları daha da artmaktadır. Bütçe açıklarının merkez bankası aracılığıyla para basılarak karşılanması, enflasyon oranını yükselmesine dolayısıyla gelir dağılımının bozulmasına neden olmaktadır.Kayıt dışı istihdamın en büyük zararlarından biri; devletlerin vergi geliri (kurumlar vergisi ve gelir vergisi), sosyal güvenlik primi ve işsizlik sigortası primi gibi alanlardaki gelirlerinin düşüşü olmaktadır. Vergi gelirlerinin düşüklüğü; bütçe açıklarını ve kamunun borç stokunu artırırken, sosyal güvenlik primi eksiklikleri, yurttaşların kaliteli ve ücretsiz sağlık hizmetlerine erişimini güçleştirmekte, sosyal güvenlik kurumlarının açıklarını ve bütçeden bu kurumlara yapılması gereken aktarımları artırmaktadır. İşsizlik sigortası primlerinin eksikliği ise çalışanların işsiz kaldıkları dönemde alabilecekleri işsizlik maaşı miktarını ve süresini azaltmasına neden olmaktadır.
Kayıt dışı ekonomi sayesinde bazı kişiler vergi dışı kalmış gelir elde etmiş olurlar. Bundan dolayı vergisini tam ödeyenlerle ödemeyenler arasında adaletsiz bir durum ortaya........
© 12punto
