Gerek Avrasya’da Ukrayna – Rusya savaşı, gerek Ortadoğu’da İsrail’in ABD ve Avrupa’yı arkasına alarak Filistin’de yaptığı zulüm ve soykırım, diğer boyutları yanında, enerji rekabetiyle de yakından ilgilidir. Çünkü ABD; Rusya’nın sattığı enerji üzerinden Avrupa üzerinde kurduğu nüfuzu kırmaya, Rusya’nın maddi kazancını azaltmaya, Kafkasya ve Orta Asya’daki enerjiyi Rusya’yı devre dışı bırakarak Avrupa pazarlarına taşımaya çalışmaktadır. Aynı zamanda da Ortadoğu’daki, Doğu Akdeniz’deki enerji denklemine İsrail’i dahil etmek istemektedir ABD. Hangi enerji kaynaklarının hangi güzergâhlarla taşınacağı, ekonominin, siyasetin, diplomasinin, güvenliğin, istihbaratın da konusu olduğundan, enerjiye ilişkin sorulara ayrıntılı yanıtlar vermek gerekir.

Biliyoruz, enerjide arz güvenliği önemlidir. Enerji tedarikinin sürdürülebilir olması önemlidir. Verimlilik önemlidir. Temiz enerji önemlidir. Çünkü enerji; ulaştırmadan konuta, sanayiden tarıma dek çok geniş bir alanda, vazgeçilmez öneme sahiptir.

Enerji tüketimi üzerine düşünürken, nüfusun, nüfus artışının üzerinde durulur. Araçlar, otomobiller, toplu ulaşım, nakliye üzerinde durulur. Enerjinin verimliliği, sürekliliği, güvenliği, ucuzluğu, kalitesi üzerinde durulur. Enerji bağımlılığı (tek bir kaynağa, tek bir ülkeye) üzerinde durulur. Örneğin, Türkiye’de karayolu taşımacılığının payı yüzde 95 düzeyindedir. O nedenle, Türkiye; güneş enerjisi ve jeotermalde şanslı ülkelerden olduğu halde, petrol ve doğalgazda dışarıya yüksek bağımlılık, her zaman enerji faturasını yükseltir. Çünkü Türkiye; tükettiği petrolün yüzde 92’sini, doğalgazın tamamını ithal etmektedir. Bu durum, cari açığın en önemli sebeplerinden biridir. Türkiye, tükettiği doğalgazın yüzde 41’ini, petrolün yüzde 52’sini Rusya’dan ithal etmektedir. O nedenle Türkiye; elindeki kaynakları, çok bilinçli, çok verimli, çok hesaplı kullanmalıdır.

Enerji tüketimiyle sanayileşme, ekonomik büyüme, nüfus artışı, zenginleşme arasında doğrudan ilişki vardır. Türkiye, kişi başına enerji tüketiminde, gelişmiş ülkelerin gerisindedir. Avrupa’nın en büyük 5 enerji sektöründen biri Türkiye’deki enerji sektörü olduğu halde, ülkemizde kişi başına enerji tüketimi, OECD ortalamasının yarısı kadardır.

ABD; dünyanın petrol ve doğalgazda en büyük üreticilerinden biridir. Zaten dış politikasında olsun, savunma ve güvenlik politikasında olsun, enerji kaynak ve güzergâhları üzerinde denetim sahibi olmanın, enerji ticaretinde etkin olmanın önemi büyüktür. Dünyada LNG’nin (sıvılaştırılmış doğalgaz) payı artarken, ABD bu alanda da önemli üreticilerden biridir, Kanada ve Katar’la birlikte. LNG’nin tüketimindeki artış, doğalgaza olan talebi düşürmekte, bu durum doğalgaz fiyatını........

© 12punto