Son 12 gündür ciddi sonuçları olabilecek bir savaş yaşanıyor ama son 20 yılı aşkın süredir dünyanın bizim de bulunduğumuz bölgesi diken üstünde. Çünkü İran kendi başına uranyum zenginleştirme yapıyor.

İran’ın halen çalışan bir tane nükleer enerji santralı var, bildiğim kadarıyla bu santral dört üniteli, yani santralda 4 adet nükleer çekirdek var.

Bu santral Rus yapımı ve ilk yakıtını da İran’a Rusya temin etti. İran kendi imkanlarıyla (ve Rusya’nın Rosatom şirketinin iş birliğiyle) Buşehr kentinde bir de ‘ağır su reaktörü’ adı verilen santral inşa ediyor ama henüz devreye girmemiş olan bu santral İsrail tarafından oldukça ağır biçimde vuruldu.

İran işte bu santralları için yakıt ihtiyacını karşılamak üzere uranyum zenginleştirmesi yaptığını söylüyor. (Uranyum zenginleştirmenin ne demek olduğuyla ilgili bilgileri daha önce şu yazımda vermiştim, meraklısı bakabilir.)

Ancak sorun şu: Nükleer santralda yakıt olarak kullanmak istiyorsanız, uranyumu yüzde 30-45 arasında zenginleştirmek yeterli. Oysa İran daha ileri gitti, yüzde 80’in üzerinde zenginleştirmeye ulaştı.

Peki bunu nereden biliyoruz? Fizik bilimi sayesinde. Bu zenginleştirme işlemi sırasında uranyum madeni önce gaza çevriliyor ve santrifüj adı verilen, saniyede 95 tur kendi etrafında dönen, yani muazzam bir hızla dönen cihazlara sokuluyor. Bu dönüş hareketi sırasında U-238 ile U-235 ayrışıyor ve ayrışma sırasında kaçınılmaz olarak ortaya nötronlar salıveriyor atomlar.

İşte o nötronları da dünyanın dört bir yanındaki nötron dedektörleri yakalıyor ve görüyor. Onlara bakıp........

© 10 Haber