menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Soframızdaki Görünmez Plastik Tehlikesi

12 1
10.09.2025

Plastik atıklar mikroplastik formunda soframıza geri dönüyor.

Neptün topları denizlerdeki kirliliğin görünmeyen yüzünü bir ayna gibi bize gösteriyordu; üstelik Akdeniz’in en önemli türlerinden biri aracılığıyla. Deniz, adeta atıklarımızı bize iade ediyordu. Biyoçeşitlilik belli ölçüde bu yükü hafifletmeye çalışıyor, ama gücü bir yere kadar. Türkiye’de yapılan çalışmalar ise Akdeniz’deki mikroplastik kirliliğinin yansımalarını bu kez soframızdaki tuz ve balık aracılığıyla gözler önüne seriyor. Tehlike, sandığımızdan çok daha büyük.G örünmez plastik, görünür bir tehdide dönüşüyor. Denizden tuza, balıktan sofraya uzanan bir kirlilik zinciri bu.

Türkiye’de pazarlanan sofra tuzlarında yapılan analizlerde, kilogram başına 16 ile 102 arasında mikroplastik parçacığı bulundu (Gündoğdu, 2019). Ortalama bir bireyin günlük tuz tüketimi hesaba katıldığında, yılda yüzlerce mikroplastik parçacığı doğrudan soframıza giriyor. Akdeniz’de yoğunlaşan plastik yükü, tuzun oluşum süreciyle doğrudan sofralarımıza taşınıyor.

Türkiye’den araştırmacıların da katkıda bulunduğu küresel bir çalışma, ticari balık unu ürünlerinde yaygın plastik kirliliğini ortaya koydu (Gündoğdu et al., 2021). Balık unu, denizlerden sofralara uzanan plastik zincirinin kritik halkasıdır. Küçük pelajik balıkların işlenmesiyle elde edilen bu yüksek proteinli toz, akuakültürde yem olarak kullanılır. Ancak yapılan analizler, bu ürünlerin mikroplastiklerle ciddi biçimde kirlendiğini gösteriyor. Dört kıta ve 11 ülkeden toplanan 26 örnekte, kilogram başına 0’dan 526’ya kadar plastik parçacığı bulundu; özellikle yırtıcı türlerden elde edilen balık unlarında yük daha fazlaydı. Bu bulgu, balık ununun yalnızca yetiştiricilikte kullanılan yemler için değil, sofralara geri dönen plastik zincirinde önemli bir geçit olduğunu kanıtlıyor. Endüstriyel gıda zinciri, plastiği denizden alıp yeniden tabağımıza koyuyor.

Plastik üretimi 1950’den bu yana olağanüstü hızla arttı: 2015’e kadar toplamda........

© yetkinreport.com