Toz duman dağıldıkça Suriye’deki rejim değişikliğinin görünenden daha karmaşık perde arkası bağlantıları da su yüzüne çıkıyor. Fotoğrafta Suudi Veliaht Prens Selman, Şara’yla el sıkışırken Trump onları izliyor. 14 Mayıs’ta Riyad’daki görüşme birazdan Erdoğan’ın telefonla katılmasıyla dörtlü nitelik kazanacak. Hiç bir fotoğrafta görülmeyen İngilizlerin süreçte etkili rol oynadığı anlaşılıyor.

2024 yılının Aralık ayında Suriye’deki rejim değişikliği, dünya kamuoyunu şaşırtacak kadar hızlı, on üç yıllık kanlı iç savaşa bakıldığında nispeten kansız ve dışarıdan bakıldığında oldukça düşük profilli bir biçimde gerçekleşti. Ahmed el Şara yönetimindeki Heyet Tahrir el Şam (HTŞ) güçlerinin Beşar Esad’ın 8 Aralık’ta Rusya’ya kaçarak terk ettiği Baas rejiminin yerine geçmesi yalnızca Suriye merkezli iç dinamiklerle, yalnızca Türkiye’nin etkisiyle açıklanamayacak kadar karmaşık ve çok katmanlı bir sürecin ürünüydü. Şimdi, taşlar yerine oturdukça bu operasyonun perde arkasındaki başka aktör, strateji ve amaçlar daha net görünmeye başladı.

Independent Arabia’da yer alan son iddiaya göre göre bu değişim, iki yıldan fazladır arka planda yürütülen bir diplomasi ve istihbarat operasyonunun ürünüydü. Operasyonun başlıca mimarları arasında Londra merkezli arabuluculuk kuruluşu Inter Mediate, eski ABD Şam Büyükelçisi Robert Ford, İngiltere’nin ulusal güvenlik danışmanı Jonathan Powell, Suudi istihbaratı ve ABD-İsrail ekseni yer aldı. Bu tesadüf değil; bilinçli, planlı ve aşamalı bir geçiş mühendisliğinin parçasıydı.
Tony Blair’in “Kabine şefi” olarak tanınan, Kuzey İrlanda barış sürecinin mimarı sayılan Jonathan Powell, bu kez Suriye meselesinde devletin atadığı “sivil arabulucu” olarak devredeydi. Son beş yılda, Robert Ford ile birlikte Şam rejiminin içinden ve çevresinden pek çok aktörle “arka kapı diplomasisi” yürüttü. Türkiye’deki diplomasi ve sivil toplum kanalları sürece destek sağladı.

Powell’in bu kez Londra’nın resmi ulusal güvenlik danışmanı (Esad devrilmeden altı gün önce bu göreve atandı) olarak sahada bulunması, İngiltere’nin Suriye politikasını dış müdahaleden çok, jeopolitik mimarlık çerçevesinde ele........

© yetkinreport.com