TÜİK verilerine göre Nisan tüketici enflasyonu Merkez Bankası’nın yıl sonu için tahmin ettiği yüzde 36 ile uyumlu değil: yüzde 3,18. İki kritik nokta var. Birincisi, kurdaki sınırlı artış devam edecek mi? İkincisi, sadece faiz ve vergi artışları ile 2025’te enflasyonu daha da düşürmek mümkün olacak mı?

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 3 Mayıs 2024’te Nisan tüketici enflasyonu değerlerini açıkladı. Aylık enflasyon Merkez Bankası’nın yıl sonu için tahmin ettiği (hedeflediği de denilebilir) yüzde 36 ile uyumlu değil: Yüzde 3,18.

Mevsim hareketlerinden arındırılmış aylık enflasyon gerçekleşmesini yüzde 3,4 olarak hesaplıyorum. Yıl sonu tahmini ile uyumlu olduğu belirtilen mevsim hareketlerinden arındırılmış enflasyon oranı yılın ikinci yarısına kadar yüzde 3’tü. Aradaki fark fazla değil ama Mart’taki gerçekleşme de uyumlu düzeyin üzerindeydi: Yüzde 3,2. Bu gelişmeler sonucunda yıllık enflasyon yüzde 69,8’e yükseldi. 2003’ten bu yana Nisan aylarında gerçekleşen aylık enflasyonların seyri ilk grafikte yer alıyor.

Eylül 2021’de başlayan ve iktisat bilimi ile yakından uzaktan bir ilgisi olmayan faiz düşürme deneyi ne yazık ki Türkiye’ye çok pahalıya patladı. O tarihte yüzde 19 olan yıllık enflasyon, 2024 sonunda yüzde 40’a düşerse çok sevineceğiz. Oysa yüzde 40’lık bir enflasyon, çok muhtemelen bizi dünya yüksek enflasyon liginde ilk beşte tutacak. İkinci grafikte 2021 başından bu yana Merkez Bankası’nın politika faizi ile iki ayrı enflasyon göstergesinin (Türkiye İstatistik Kurumu’nun tüketici fiyat endeksi ve İstanbul Ticaret Odası’nın ücretliler geçinme endeksi ile ölçülen yıllık enflasyonların) seyri yer alıyor. Durum açık; fazla söze gerek yok.

Enflasyon böyle bir bela. Grafik 2’deki gibi hızla yükseldiğinde, niyetiniz olsa bile düşürmek kolay olmuyor. Peki niyet var mı? Merkez Bankası ile Hazine ve Maliye Bakanı’nın açıklamalarına bakınca var gibi görünüyor. Merkez Bankası enflasyonu 2024 sonunda yüzde 36’ya 2025 sonunda ise yüzde 14’e düşürmek istiyor. Daha önce açıklanan Orta Vadeli Program’da ise aynı değerler yüzde 33 ve 15. Elbette sadece açıklama yapmak ve programa yazmak yetmiyor. Asıl önemli olan uygulanan ekonomi programı.

Mayıs 2023 seçimlerinden sonra açıklanan ekonomi programının iki temel ayağı var: Merkez Bankası’nın politika faizini yükseltmesi ve vergi oranlarında artış. Bunlar gerekli adımlar ama yeterli değiller. Politika faizindeki değişikliklerin mevduat ve kredi faizleri ile beklenen........

© yetkinreport.com