Ülkemizde sayı olarak kooperatiflerin çok fazla olduğu açıktır. Ancak, sayısal çokluk, etkili olduğunu göstermez. Hatta kooperatiflerdeki başarısızlığın nedeni, güçlerin bölünmesidir. Buna karşın son yıllarda kadın kooperatiflerinin kuruluşuna destek verildiği ve mantar gibi sayısının artığı, binlercesinin kurulduğu bilinmektedir. Az sayıda ortakla yönetilen yapıların etkili ve başarılı olma olasılığı yoktur. İnsanların ve güçlerin bölünmesi, kaynakların küçültülmesi, sermayenin etkisiz duruma getirilmesidir. Sorunun, yalnızca kadın kooperatiflerinde var olduğu sanılmasın. Diğer türlerde de geçerlidir. Her ilde her ilçede esnaf ve sanatkârlar kredi ve kefalet kooperatifi bulunmaktadır. Aynı biçimde olması gerekenden fazla sayıda tüketim kooperatifi, konut yapı kooperatifi, köy kalkınma kooperatifi vardır. Binlerce, on binlerce konut yapı kooperatifi bulunmaktadır. Matematik dili ile söylersek, hepsi de etkisiz eleman durumundadır.
***
Her bir kooperatifin genel yönetim giderleri çok yüksektir. Kira, aydınlatma, ısıtma, haberleşme, ücret, işletme, yönetim, muhasebe, danışman, avukat ve benzeri giderlerin çok yüksek olduğu ve ortaklar üzerine çok büyük mali yük getirdiği bilinmektedir. Sermaye dışında genel yönetim giderlerine katkının oransal ve miktarsal büyüklüğü insanları yıldırmaktadır. Bu yılgınlık nedeniyle insanlar kooperatifleşmekten çekinmekte, hatta vazgeçmektedir. Ortak başına 100,- Liralık bir sermaye payı ile kooperatifin kurulması ise trajikomiktir.
Son dönemlerde yapılan değişiklikler sonucunda kooperatifleri, dernekleştirme çabasının yoğunluğunu da göz ardı etmemeliyiz. Kooperatiflerin genel kurul toplantılarının iki-üç-dört yılda bir yapılmasına olanak sağlayan düzenleme en belirgin örneğidir. Yine, Türk Ticaret Kanununun ticaret şirketleri arasında saydığı kooperatiflere, iktisadi işletme kurabilecekleri yöndeki düzenlemede bariz biçimde dernekleştirme girişimidir.
Kooperatifleri, dernekleştirme çabasının yanında yatay ve dikey örgütlenmeye yönelik sorunları da bulunmaktadır. Dikey örgütlenmeleri, demokratik katılımı sağlayacak biçimde değildir. Üst örgüt yöneticilerinin, ömür boyu görev yapmalarına dönük düzenlemeler bulunmaktadır.........

© Yeşilgiresun