Konuk yazar: Seda Elhan

Tiyatro Boyalı Kuş’un Mart 2024’te Şişli Tiyatrosu’nda Türkçe prömiyerini yaptığı tek kişilik oyunu “Bir Nora Evi” seçkin uluslararası festivallere konuk olmaya devam ediyor.

Son dönemde Avrupa Birliği Sivil Düşün Programı’nın desteğiyle katıldığımız iki festival oldu: 25-31 Mayıs 2024 tarihleri arasında düzenlenen Makedonya 25. Manastır Uluslararası Tek Kişilik Oyun Festivali’nde, Makedonya, Sırbistan, Bulgaristan, Türkiye, Yunanistan, Ermenistan, Kazakistan, Hırvatistan ve Arap Emirlikleri’nden on oyunun yer aldığı seçkinin içinde “Bir Nora Evi” (A Nora’s House) yapımının İngilizce prömiyerini yaptık. Aynı oyunu daha sonra Arnavutluk’ta 20-27 Haziran 2024 tarihlerinde gerçekleştirilen 20. Albamono Uluslararası Tek Kişilik Oyun Festivali’nde, İtalya, Türkiye, Bulgaristan, Kazakistan, İspanya, Polonya, Yunanistan’dan yedi oyunun yer aldığı seçkinin içinde sahneledik. Bir oyuncu olarak bu festivallere katılmak ve sahne almak benim için önemli bir motivasyon kaynağı oldu. Elbette oyunlarımızı uluslararası platformlara taşımak ve bu festivallerdeki tiyatrocularla tanışmak, onlarla meslekî alışverişte bulunmak ve farklı kültürlerin yapımlarını seyretmek ve tartışmak da değerliydi. Bu yazıda, festival izlenimlerimi ve deneyimlerimi feminist bir perspektifle paylaşmak istiyorum.

“Bir Nora Evi”, Henrik Ibsen’in klasik eseri “Nora, Bir Bebek Evi”ne Jale Karabekir’in kalemiyle çağdaş ve özgün bir yorum getirdiğimiz bir oyun. Feminist bir tiyatro ekibi olarak, kadının durumunu ve toplumsal cinsiyet eşitsizliğini sahneye taşıyan bir perspektifle, festivallere katılmak feminist tiyatral bakış açımızı uluslararası platformlarda paylaşma fırsatı sunması açısından önemliydi. Aynı zamanda tiyatro dünyasında feminist temaların giderek daha fazla yer bulduğuna da tanıklık etmiş olduk.

“Nora, Bir Bebek Evi” heteronormatif sosyal düzeni performatif olarak eleştiren bir yapıya sahip. Günümüzün sistem-birey-toplum ilişkilerindeki çatışma ve çelişkileri ele alan oyun, seyirciye toplumsal cinsiyet rollerini ve kapitalizmi tartışma fırsatı sunuyor. Oyunda, 21. yüzyılın Noraları ile “bir bebek evi” kavramı feminist bir perspektifle bir araya getirilmiş oluyor. Bu sayede, topluma ve yaşadığımız sisteme hem ayna hem de ışık tuttuğumuzu söyleyebilirim.

Kadınların yaşadıklarını, deneyimlediklerini, maruz kaldıklarını sahne üzerinden aktarmak ve bunu Türkiye dışındaki seyircilerle buluşturmak tam da bu hikayelerin toplumlardan ve kültürlerden bağımsız, birbirine benzer deneyimler olduğunu, bir diğer deyişle bunun evrensel patriyarkal sistemin bir ürünü olduğunu göstermek açısından değerli. Festivallerin en önemli özelliği farklı kültürleri ve sanatsal anlayışları bir araya getirmeleridir. Evrensel konulara dair ortak kaygıları farklı yaratıcı performanslarla seyirciyle buluşturan bu festival seçkilerinde de özellikle kadın meselesine........

© Yeşil Gazete