Türkiye’de artık yatırım denilince, finansal yatırım araçları ve gayrimenkul yatırımları anlaşılıyor. Fabrika, tesis gibi fiziki yatırımlar unutuldu. Bunun nedeni piyasanın aşırı kırılgan ve spekülatif olması ve demokrasi, hukukun üstünlüğü ve kurumsal yapılar açısından güven sorununu oluşmasıdır.

Finansal yatırım araçları bırakın orta ve uzun vadeyi nerdeyse günlük takip edilip ve bağlanıyor. Orta vadede, siyasi sorunlar, dış ilişkiler gibi belirsizlikler olduğu için, 3-5 yıl gibi orta vadede nereye yatırım yapalım sorusuna net cevap vermek mümkün değildir. Bununla birlikte riskin en düşük olduğu yatırım seçenekleri tahmin edilebilir.

TÜİK her ay finansal yatırım araçlarının reel getiri oranlarını açıklıyor. TÜFE’ye göre yıllık reel getiri oranları açısından son beş yılı hesaplarsak, yani 2020 Nisan ayında bankaya 100 lira yatıranın beş yıl sonra 2025 nisan ayında bu 100 lirasının reel değerinin - satın alma gücünün, ne olduğunu hesaplarsak;

TL Mevduatta TÜFE’nin altında eksi reel faiz, TL’nin ermesine neden oldu. Beş yıl önce 100 lira ile 100 birim mal alan birisi, şimdi aynı 100 lira ve her yıl aldığı faiz dahil, ancak 36 birim mal alabiliyor.

Son beş yılda en yüksek reel getiriyi altın sağladı. İkinci sırada Bist 100 geliyor. Bist 100 2021 ve 2023 yılında yüksek reel getiri sağlamıştı.

Konut yatırımlarına gelince, MB konut fiyat endeksi hazırlıyor. Bu endekse göre 15 Mayıs tarihli yazımda konut fiyat artışını yazmıştım.

2017 yılını temel yıl olarak 100 alırsak, 8 yıl sonra Mart ayı itibariyle;

(Aşağıdaki Grafik)

Ayrıca konut kirası konut kira gelirini de katarsak geçmiş yıllarda konuta yatırım yapanların bu yatırımları reel olarak spekülatif boyutta arttı.

Orta vadeli yatırım fırsatlarına gelince;

Dolar / Euro paritesinde değişiklik olmaktadır. Bu nedenle döviz tutanların tasarruflarını ikiye bölmesi daha uygun olur.

Türkiye de, iç ve dış politikada sorunlar ve dünya konjonktürü, döviz kurlarına daha........

© Yeniçağ