Aşağıdaki tabloda, 2025 Temmuz, son 11 yılda finansal yatırım araçlarının enflasyondan arındırılmış reel getiri oranlı yer almaktadır.

Bu tabloya bakarsak, finansal piyasalarda aşırı kırılganlık karşısında yaşamakta olduğumuz istikrar sorununun bitmesi imkânsız görünüyor. Türkiye de ekonomik istikrar sorunu yeni değil, 2013 sonrası başladı. Başkanlık sistemi ile derinleşti. Bazı tespitler yapabiliriz.

1.2023 Temmuz ayında yıllık TÜFE oranı yüzde 47,83 oldu. Borsa, BİST 100 endeksi nominal olarak yıllık yüzde 162,29 oldu. TÜFE’ye göre BİST 100 endeksinin yıllık reel getiri oranı yüzde 77,43 oldu.

Dünyada bu kadar yüksek reel getiri sağlayan borsa örneği çok nadirdir.

Aslında finansal piyasa araçlarının yüksek reel kayıp getirmesi gibi bu kadar yüksek spekülatif reel getiri sağlaması da istikrar için risk oluşturur. Başka bir ifade ile spekülatif kazançlarda kırılganlık ve kriz göstergesidir.

Bunun içindir ki, BİST 100 artık zor toparlanır. Mamafih 2025 temmuz ayında reel getiri oranı eksi 28,54 oldu.

2. Son 11 yılda külçe altın, 2024 hariç, her zaman yüksek reel getiri........

© Yeniçağ