Sûriye’de Esed’i deviren hâdiselerin derinliklerinde nelerin yaşandığı dört başı mâmur olarak ileride daha berrak anlaşılacaktır. Biz en fazla neticelerine bakarak bâzı tahminlerde bulunabiliyoruz. Kritik olan,

Esed’in devrilmesine giden süreçler ile 7 Ekim ve ondan sonra Gazze’de yaşananların bağını kurarak a

naliz yapabilmektir. Sûriye’de, Lübnan’da ve Gazze’de yaşananlar aynı kumaşı dokuyan ipliklerdir.

Bu hâdisâtın en elle tutulur neticesi,

İran’ın Akdeniz ile olan bağlantısının tamâmen kopması, ona müzâhir olan paramiliter kuvvetlerin başta Hizbullah olmak üzere sindirilmesi

olmuştur. İkinci netice, Ukrayna’da başı belâya girmiş olan

Rusya’nın bölgedeki kuvvetinin yok edilmiş olmasa bile hayli geriletilmesiydi.

Esed’in düşmesiyle berâber ,bir zamanlar Condaleezza Rice’ın açıkça ilân ettiği hedefler tutturulmuş oluyordu. Esed’in devrilmesinin İsrâil nazarında istenmeyen bir hadise olduğu kanaatini taşıyan çevreler olduğunu biliyoruz. Onların tezine göre İsrâil kendisine karşı düşmanlık besleyen kuvvetlere ihtiyaç duyan bir jeopolitikayı arzu eder. Aynı değerlendirmeye göre Esed’in tasfiyesi, düşmanlarından birisinin oyundan düşmesi neticesini doğurmuştur. İsrâil için istenmeyen bir gelişme olmuştur. Doğrusu ben bu değerlendirmeye hiç katılmadım. Tam aksine,

doğan boşluğun İsrâil için bir yayılma fırsatı olduğunu

düşündüm. Nitekim öyle de oldu. İsrâil derhâl harekete geçerek Golan tepelerinin tamâmını işgâl etti. Hermon Dağı gibi çok stratejik bir dağı da ele geçirdi. Yetmedi; Dürzileri de kullanarak kendisine müzâhir bir bölgesel güç doğurdu. Unutmayalım ki elyevm İsrâil Şam’a sâdece 20 km yaklaşmış durumda. Bu mesâfe İstanbul’da Topkapı semti ile Maltepe arasındaki mesâfedir.

Ama ortadaki boşluk İsrâil’in kapasite olarak tek başına doldurabileceği bir boşluk değildir.

İsrâil bu boşluğa Türkiye’nin de ortak olacağını kısa zamanda gördü.

İşte İsrâil açısından istenmeyen durum da buydu.” One minute” hâdisesinden başlayarak Türkiye-İsrâil münâsebetleri zâten çok gerilmişti. Ama o zamanlar arada İran vardı. İran çekildikten sonra Sûriye’deki boşluğu........

© Yeni Şafak