menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Rüzgâr tersine mi dönüyor?

95 0
21.07.2025

“Dünyâ düzeni” diye bir kavramın hayâta geçmesinin bâzı şartları var. Bir defâ târihî verilerin işâret ettiği üzere,

tek bir gücün kesin hâkimiyetine dayalı olarak dünyâ düzeninin kurulduğu

vâkî değildir. Bunun için birbirini dengeye getirebilecek,

kendi aralarında yenişememiş en az iki ana gücün varolmasına i

htiyaç vardır. Bu iki güç kendi peyk sistemlerini oluşturabilirler. Burada da

blokların dengeli bir dağılımının

olması gerekir. Bunlar asgârî şartlardır. Blokların kendi iç yapılarında da bir tutarlılık ve bütünlük olması gerekir. Bu yapılar,

ekonomik,siyâsî, hukukî

ve

ideolojik

yapılardır. Denge,ilk bakışta

sistemik

görülmemektedir. Sistem kavramı, kendi içinde unsurlarının tutarlı olmasını gerektirir. Burada sanki öyle bir şey yoktur. Denge zıtlıklardan oluşmaktadır. Bilhassa ideolojik yapısal farklılıklar bunu derinleştiriyor görünmektedir. Meselâ Soğuk Savaş dünyâsında, birbirinden kesin olarak ayrışan, siyah-beyaz bir dünyâ varmış intibâına varırız.Hâlbuki durum derinlerde hiç de öyle değildir.

Aslında tek bir dünyâ mevcuttur.

Buna

Dünyâ Sistemi

diyoruz. Zıtlığı çağrıştıran farklılıklar tamâmen yüzeydedir. Derinlikli bakıldığında sistem aşağıda kurulmaktadır. Bu kavrandığında

yüzeydeki zıtlıkların derindeki sistemi yaşatmak için üretilmiş sunî zıtlıklar

olduğunu da anlayabiliriz.

II.Umûmî Harp neticesinde kurulan dünyâ düzeni tam da yukarıdaki şartları karşılamaktaydı. Çözülmesi hayra alâmet olmadı. Aslında Sovyetleri çökerten kapitalizmin başarıları değil, onun da bir çeşitlemesi olduğu doğrudan krizleriydi. Ortada sosyalizm falan yoktu. Tam aksine, II.Umûmî Harp sonrasının hâkim ekonomipolitikasını vücudâ getiren, Keynescilik olarak târif edilen

devletli ve devletçi kapitalizmin en katı çeşitlerinden birisi

vardı. Sovyetlerin çöküşü aslında ,gûya ayakta kalanlar içinde bir kuvvetli bir mesajdı. Ama , “Hür Batı” bunu ne böyle gördü ne de değerlendirdi. Tam aksine çok yanlış ve kötü değerlendirdi. Yükselen Neocon hareketin gözü döndü ve gemi azıya aldı.........

© Yeni Şafak