İran-ABD anlaşması hangi haritayı tamamlayacak?
Amerika İran’ı vurmayacak. En azından şimdilik. İsrail’e kefil olamayız ama saldırsa bile ABD’nin desteğini alamaz. Tel Aviv’in içtimai durumu, ‘konuyu değiştirmek için’ Netanyahu’nun aklına İran’ı şöyle bir acıtmak fikrini getirebilir. Bununla birlikte son günlerde İsrail ordusu ve istihbaratından yükselen muhalif seslerin yoğunluğu da onu düşündürecektir. Trump’ın bakışı da iyice tartması gereken bir başka handikap…
Yine de
bölgenin elle tutulur “tek sorunu”
gibi gözükmeye başlayan İran meselesinde neler yaşandığını iyi anlamak gerekiyor. Ki, dosya şu an Washington-Tahran arasında dönüyor gözükse de, iki ülkenin,
Rusya
ve
Türkiye
’nin özel rolünü de kayda geçirmek lazım. Genel olarak ama çok temkinle diyebiliriz ki, anlaşacak gibiler…
. ABD ve İran’ın müzakerecilerine baktığınızda dahi uzlaşı konusundaki motivasyonlarını anlayabiliriz;
Witkoff
ve
Arakçi
tam bu isimler ve masadan iyi haber çıkacaksa onlar yapabilir.
. Müzakereler hızlı yapılmalı. İki sebepten; birincisi İran’ın topu saklama ve çevirme kabiliyeti iyi biliniyor ve niyeti bu olmasa bile gecikmeler o deftere yazılacak. İkincisi, Avrupa’nın tutumu.
Fransa
,
İngiltere
ve
Almanya
, yaptırımları BMGK gündemine yeniden getirebilirler. “Kötü polis” için uygun bir araç.
. Rusya faktörü;
Ukrayna savaşında her ABD-Rusya yakınlaşması, Moskova’nın İran krizinde “kolaylaştırıcı” etkisini besliyor.
Bu faktörün varlığını daha Trump yeni seçildiğinde ilk buradan okumuştunuz zaten.
. O günlerde Rusya ile İran arasında yapılan özel bir anlaşma da yürürlüğe girmişti. Tahran’ın nükleer silahların yayılması anlaşmasına taahhüdünü teyit ediyordu!
. İşlerin nasıl gittiğine ilişkin bazı ipuçları da liderlerin açıklamalarında yakalanmalı.
Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan
; “ABD sermayesinin İran ekonomisine yatırım yapmasına karşı değiliz”…
. ABD’nin hatta bizzat Trump’ın açıklamalarına da bakarsanız, olası anlaşmanın ihtiyaç duyduğu tek........
© Yeni Şafak
