Şimdi size aşağıda sunacağım grafikte son on yıla ait:

• Makine-teçhizat yatırımlarının toplam sabit yatırımlar içindeki payı

• Sabit yatırımların GSYH’ya oranı

• Parasal genişleme göstergesi (M3)

• Yatırım-para arzı/kredi ilişkisi

Bulunmaktadır. Bu çerçevede son on yılda muhtelif dönemlerde pozitif veya negatif sapmaların var olup olmadığını veya varsa büyüklüğünü görme imkanına sahip olacağız.

Elimizdeki verilere göre grafiğin anlattıkları:

1. YATIRIM GÖSTERGELERİ (SOL EKSEN)

• Makine-teçhizat yatırımlarının toplam sabit yatırımlar içindeki payı:

2015’te H,5 iken 2024’te R civarına çıktı. Bu, yatırımların niteliğinde üretim araçlarına doğru çok sınırlı kayış olduğunu, yani inşaat gibi “durağan” kalemlerden çok sanayi üretim kapasitesini artırıcı yatırımların öne çıktığını gösteriyor.

• Ancak en yüksek ile en düşük arasındaki farkın %3,5 olması esastan bir değişiklik olmadığına dair bir işarettir.

• Sabit yatırımların GSYH’ya oranı:

2015’te (,5 iken 2024’te ),0 civarında. Yani toplam

yatırımların milli gelirdeki ağırlığı büyük değişim göstermemiş, genelde '–30 bandında kalmış.

• Burada eğilim “durağan”: ekonomik büyümenin dalgalanmaları ile yatırım iştahı arasında sınırlı oynaklık var.

2. PARASAL GENİŞLEME GÖSTERGELERİ (SAĞ EKSEN)

• M3 para arzı (geniş para) yıllık büyüme oranı:

2015–2018’de –16 bandında olan yıllık artış, 2020’den itibaren hızlandı. 2023’te e’e kadar çıkmış, 2024’te @ seviyelerine inmiş.

Pandemi sonrası genişleyici politikaların para arzını ciddi şekilde artırdığı, 2022–23’te yüksek enflasyonla da birleştiği........

© Yeni Şafak