SÜNNÎLERİN İLMÎ, FİKRÎ VE KÜLTÜREL DURUMU

İran’da Sünnîler; ilmî, fikrî ve kültürel faaliyetlerini cami ve medrese eksenli olarak devam ettirmektedirler. Sünnîlerin 15.000’den fazla camisi, 500’ün üzerinde medresesi, 40.000’den fazla talebesi, 3.000’in üzerinde müderrisi, yaklaşık 100 hayır kuruluşu, 20 yayınevi, yaklaşık 10 düşünce akımı ve siyasi hareketi mevcuttur. Bu sayılar, 10 milyon üzerindeki Sünnî nüfus için yeterli değildir. (Abdüzzâhir Sultanî, İran’da Ehl-i Sünnet, s.193).

İran’da Sünnîlere ait devlet üniversitesi veya özel üniversite yoktur. Ancak bazı üniversitelerin Ehl-i Sünnet’e yönelik çalışmalar yapan bölümleri ve fakülteleri vardır. Mesela Tahran Üniversitesi İslamî İlimler Fakültesi’nde Şafiî Fıkhı Bölümü vardır. Bu bölümün hocalarının ve talebelerinin tamamı Sünnîlerden oluşmaktadır. Bu bölümde; lisans, yüksek lisans ve doktora düzeyinde eğitim verilmektedir. Aynı şekilde Dünya Mezhepler Arası Yakınlaşma Kurumu’na ait İslam Mezhepleri Üniversitesi’nde Şafiî Fıkhı ve Hanefî Fıkhı bölümleri bulunmaktadır. Buradaki hocaların ve talebelerin de tamamı Sünnîlerden oluşmaktadır. Yine İslam Mezhepleri Üniversitesi’nin Bender Abbas ve Zahidan gibi şehirlerde Şafiî ve Hanefî fıkıhlarının lisans düzeyinde eğitimini veren fakülteleri bulunmaktadır. Bunlara ilaveten, İran’ın muhtelif üniversitelerinde çeşitli branşlarda görev yapan az sayıda da olsa Sünnî akademisyenler mevcuttur (s. 194-195).

Bizdeki Kur’an kurslarına benzer bir yapılanma olan Kur’an Merkezleri, Sünnîlerin önemli eğitim kurumlarındandır. Özellikle yaz tatillerinde bu Kur’an merkezleri çok aktif bir şekilde faaliyet göstermektedir (s. 196-197).

Sünnîlerin yayımladığı kitaplara gelince; bunların ekseriyeti Arapçadan yapılan tercümelerden oluşmaktadır. İran’da yaklaşık 20 kadar Sünnî yayınevi bulunmaktadır ve bunların yayımladığı kitap sayısı 4.000 civarındadır. Resmi verilere göre yalnızca 2012 yılında İran’da 61.724 kitap yayımlanmıştır. Sünnîlerin ise 2014 yılına kadar yalnızca 4.000 kitap yayımlamış olması, fikrî ve kültürel faaliyetler açısından oldukça yetersiz kaldıklarını göstermektedir (s. 197-198).

Sünnîler, Sultanî’nin mezkûr çalışmasını tamamladığı 2014 yılına kadar herhangi bir uluslararası sempozyum düzenle(ye)memişlerdir. Ancak zaman zaman yerel olarak çeşitli ilmî programlar, konferans ve sempozyumlar düzenlenmektedir. Bunların en önemlisi, Zahidan Dârul’-Ulûm Medresesi’nde her........

© Yeni Şafak