menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Silah bıraktılar, ama…

17 0
28.05.2025
Bugün yazımda, Avrupa'da yaşanan terör örgütlerinin silah bırakma süreçlerini özetlemek istiyorum. Bu süreçler, bize PKK'nın silah bırakma ihtimalini ve olası sürecini daha iyi okuyabilmemiz için ipuçları vermektedir.

İSPANYA'DA ETA TERÖR ÖRGÜTÜ

İspanya'da faaliyet gösteren ayrılıkçı terör örgütü ETA'nın silah bırakma süreci tam altı yıl sürdü. 20 Ekim 2011'de ETA, "tüm silahlı faaliyetlerine kalıcı, genel ve denetlenebilir bir şekilde son verdiğini" açıkladı. 8 Nisan 2017'de ETA, Fransa'nın güneyindeki silah ve mühimmatlarının yerini açıklayarak tam silahsızlanma sürecini tamamladı.

ETA, silah bırakıp kendini feshettiğini ilan ettikten sonra hem kendisi kapatıldı hem de onu destekleyen siyasi parti –Batasuna Partisi– kapatıldı. ETA yöneticilerine 50 yılın üzerinde hapis cezaları verildi.

Franco sonrası 1979–1981 döneminde, İspanya'da birçok bölge kendi özerk statüsünü kabul etmek üzere referandum yaptı. Bu referandumlarla 17 özerk topluluk oluşturuldu ve bazıları yüksek derecede özerklik kazandı (örneğin Bask ve Katalonya).

Merkezi hükümetin izin vermemesine rağmen 2014 ve 2017'de Katalonya'da bağımsızlık referandumları yapıldı. Bu referandumlar sırasında şiddet olayları yaşandı. Katalan Parlamentosu bağımsızlık ilan ettiğinde, İspanya hükümeti Katalonya'nın özerkliğini askıya aldı ve doğrudan yönetime el koydu. Bask Bölgesi'nde de özellikle milliyetçi partilerin bağımsızlık talepleri her geçen gün artarak devam etmektedir. Zaten halende Katalonya'nın kendi meclisi, polisi vardır. Bask Bölgesi (Euskadi)'nin ise meclisi ve vergi toplama yetkisi bile var.

IRA VE GOOD FRİDAY ANLAŞMASI

İngiltere'deki IRA'nın silah bırakma süreci dört yıl sürdü. Bu süreçte bazı af mekanizmaları da işletildi. 1998'de imzalanan Good Friday Anlaşması ile IRA silah bıraktı ve barışçıl çözüm adına Kuzey İrlanda'da "çift yönetim" sistemi kuruldu. Kuzey İrlanda halen İskoçya ve Galler gibi kendi kimliği, yasası ve yerel parlamentosu olan bir yapı halinde. Ve halkı isterse, Birleşik Krallık'tan ayrılıp İrlanda Cumhuriyeti ile birleşebilme hakkına sahip.

Son yıllarda, özellikle Brexit sonrası Kuzey İrlanda'da bazı çevrelerde İrlanda ile birleşme talepleri yeniden canlanmıştır. IRA ile tarihsel ve ideolojik bağı olan Sinn Féin Partisi hem Kuzey İrlanda'da hem de İrlanda Cumhuriyeti'nde aktif bir siyasi partidir. 2022 seçimlerinde bu parti, Kuzey İrlanda'da birinci........

© Yeni Mesaj